Một số giải pháp nhằm hoàn thiện kiểm soát chi đầu tư XDCB từ nguồn vốn

3.2.1.Bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính, KBNN cấp trên Bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính, KBNN cấp trên để thực hiện chi đầu tư XDCB từ nguồn vốn NSNN theo đúng chủ trương, giải pháp điều hành phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách hàng năm của Chính phủ, Bộ Tài chính tập trung chỉ đạo, quyết liệt thực hiện đồng bộ các giải pháp góp phần đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản, kiểm soát thanh toán các khoản chi đúng quy định, đảm bảo kiểm soát chặt chẽ các khoản chi qua KBNN.

Trường Đại học Kinh tế Huế

3.2.2. Tiếp tục nghiên cứu cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực kiểm soát chi đầu tư XDCB qua KBNN.

Cải cách quy trình nghiệp vụ KBNN nằm trong chương trình cải cách hành chính của Đảng và Nhà nước nói chung và cải cách quản lý tài chính công nói riêng; có nhiều nội dung, trong đó có việc hoàn thiện về cơ chế chính sách, chuẩn hoá các quy trình kiểm soát chi đầu tư xây dựng được hiệu quả và phù hợp với hoạt động nghiệp vụ, khắc phục được vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai thực hiện thì nó phải đảm bảo được mục tiêu giảm phiền hà cho đơn vị chủ đầu tư khi giao dịch với KBNN, đồng thời giải quyết kịp thời, nhanh chóng mọi yêu cầu của chủ đầu tư, kiểm soát chặt chẽ các khoản chi NSNN đảm bảo đúng chế độ, tiêu chuẩn.

KBNN thị xã Quảng Trị cần tiếp tục nghiên cứu cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực kiểm soát chi đầu tư XDCB theo hướng đơn giản hóa thủ tục hành chính, trong đó tập trung triển khai, hoàn thiện quy trình nghiệp vụ, đơn giản hóa thủtục quy trình, thao tác điện tử, tạo thuận lợi tối đa cho các đơn vị sửdụng ngân sách, cụthể:

- Thực hiện kiểm soát thanh toán theo nguyên tắc “thanh toán trước, kiểm soát sau”cho hợp đồng thanh toán nhiều lần; hướng dẫn kiểm soát thanh toán vốn đầu tư trong trường hợp chủ đầu tư ủy thác quản lý dự án…

Nội dung kiểm soát theo nguyên tắc“thanh toán trước, kiểm soát sau”được cán bộ nghiệp vụ kiểm soát chi thực hiện kiểm soát sự đầy đủ, tính pháp lý của hồ sơ thanh toán;

kiểm soát đối tượng phải thực hiện cam kết chi, đối chiếu số vốn đề nghị thanh toán không vượt số dư kế hoạch vốn (trên giấy và hệ thống TABMIS) và phù hợp với giá hợp đồng, các điều kiện trong hợp đồng và theo dự toán được duyệt (đối với gói thầu chỉ định thầu hoặc tự thực hiện). Đặc biệt là trình tự các bước công việc và thời gian thanh toán trước của KBNN sẽgiảm từ 03 ngày làm việc xuống còn chậm nhất là 01 ngày làm việc kể từ khi cán bộ kiểm soát chi nhận đủ hồ sơ hợp pháp, hợp lệ theo quy định mà chủ đầu tư phải gửi đến đối với các đề nghị thanh toán nhận sau 15 giờ thì xử lý chứng từ vào ngày hôm sau.

Về trình tự kiểm soát thanh toán, KBNN ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện theo từng bước, phân định cụ thể, rõ ràng từng công việc thực hiện và trách nhiệm giải quyết của từng chức danh khi tham gia quy trình, đặc biệt quy định cụ thể các nội

Trường Đại học Kinh tế Huế

- Thực hiện dịch vụcông trực tuyến nâng cao hiệu quảcông tác kiểm soát chi đầu tư XDCB qua KBNN.

Quản lý kiểm soát chi đầu tư XDCB từ nguồn vốn NSNN theo hướng hiện đại, áp dụng CNTT, đẩy mạnh tuyên truyền triển khai các dịch vụ công trực tuyến KBNN và hoàn thiện hệ thống dịch vụ công đảm bảo hoạt động thông suốt đáp ứng tối đa yêu cầu của đơn vị sử dụng ngân sách.

Thực hiện triển khai diện rộng cho toàn bộ các đơn vị chủ đầu tư, BQL dự án góp phần tinh giảm quy trình thao tác, đáp ứng được quy trình nghiệp đảm bảo rút ngắn tối đa các bước xử lý trên hệ thốngdịch vụ công, trên hệ thốngTABMIS và hệ thống thanh toán giúp các đơn vị CĐT, BQL dự án thực hiện chuyển/gửi hồ sơ thanh toán và nhận trả kết quả kiểm soát chi đầu tưXDCB thông qua Internet online nhanh chóng, chính xác. Quy trình thao tácđơn giản, được tinh giảm dần các bước, bỏ thủ tục không cần thiết, tiến tới thực hiện ngày càng nhanh, tiện lợi cho các đơn vị sử dụng NSNN và cán bộ thực hiện nghiệp vụ kiểm soát chi của KBNN. DVCTT được xem như là "đòn bẩy" giúp công tác kiểm soát chi của hệ thống KBNN được an toàn, hiệu quả.

Về các bước thủ tục kiểm soát chi bắt buộc được quy định cụ thể trong quy trình thực hiện TTHC qua dịch vụ công mức độ 3,4; bỏ một số thành phần hồ sơ không cần thiết phải gửi đến KBNN; quy định cụ thể số lượng từng thành phần hồ sơ và yêu cầu về thành phần hồ sơ (bản gốc/bản chính/bản sao); bãi bỏ, sửa đổi một số chỉ tiêu trong mẫu đơn, mẫu tờ khai… Với việc triển khai dịch vụ công trực tuyến, đã giảm được đáng kể thời gian đi lại của đơn vị chủ đầu tư, tiết kiệm được chi phí vàđặc biệt hạn chế được tình trạng giả mạo chữ ký, gây thất thoát tiền vốn của NSNN.

- Hoàn thiện hành lang pháp lý cho kiểm soát chi NSNN bằng cách: cập nhật, bổ sung, tích hợp các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, kiểm soát chi NSNN qua KBNN.

3.2.3. Nâng cao năng lực, chất lượng đội ngũ cán bộ

Nâng cao chất lượng cán bộ để đảm bảo kiểm soát thanh toán chính xác, an toàn, tiết kiệm chi cho NSNN. Xử lý những tồn đọng khách quan như tính thời vụ trong thanh toán vốn đầu tư hàng năm. Xử lý nhanh và chính xác trong báo cáo, hạch toán kế toán, thông tin điều hành ngân sách bằng các biện pháp tổng hợp như

Trường Đại học Kinh tế Huế

chấm điểm nghiệp vụ hàng tháng (gắn với thi đua và khuyến khích vật chất thu nhập); xây dựng phong trào thi đua gắn với chất lượng chuyên môn với công tác đoàn thể; tổ chức thi đua nghiệp vụ hàng năm sau mỗi kỳ tập huấn; tổ chức viết báo cáo sáng kiến kinh nghiệm và báo cáo chuyên đề công tác hàng năm. Một số công việc mà KBNN Thị xã Quảng Trị có thể triển khai trong thời gian tới là:

-Xây dựng các chương trình nghiệp vụ có gắn với đầu tư về kinh phí, cơ sở vật chất (nhất là hiện đại hoá công nghệ thông tin), tổ chức về con người hợp lý. Sử dụng cán bộ trẻ và có năng lực trình độ cho những vị trí điều hành quản lý nghiệp vụ.

Khuyến khích hoạt động tự học tập nâng cao trình độ cho cán bộ thông qua các khoản kinh phí hỗ trợ đào tạo theo quy định của Nhà nước. Các bậc học trên đại học sẽ được ưu tiên hơn so với các cấp học khác, vì đây là nguồn nhân sự có trình độ cao phục vụ được các yêu cầu trong hoạt động kiểm soát chi NSNN trongnhững năm tới.

- Trong các cuộc họp cơ quan, thực hiện phổ biến, trao đổi, cập nhật nội dung các văn bản, chế độ, chính sach mới đối với đội ngũ cán bộ kiểm soát chi nói riêng và toàn bộ cán bộ của kho bạc nói chung.

-Thực hiện chế độ thi đua khen thưởng nghiêm minh, tăng cường động viên, khuyến khích cán bộ tâm huyết với công việc và hoạt động có hiệu quả. Thực hiện tốt cơ chế luân chuyển, điều động cán bộ trẻ, các bộ phận có liên quan đến hoạt động kiểm soát cần thực hiện luân chuyển hàng năm đối với các cán bộ, để mỗi cán bộ đều nắm được nghiệp vụ tại các khâu khác nhau của hoạt động kiểm soát, qua đó hoàn thiện kỹ năng công việc.

- Xây dựng chế độ lương và chính sách thu thập hợp lý để thu hút cán bộ trẻ, có trình độ và năng lực cũng như lưu giữ cán bộ có tài, tránh tình trạng chảy máu chất xám. KBNN Thị xã Quảng Trị cần đề nghị chính quyền địa phương cung cấp thêm các biện pháp hỗ trợ đối với các cán bộ của KB, cụ thể là các hỗ trợ về nơi cư trú, hỗ trợ về chế độ trợ cấp, phúc lợi dành cho thân nhân cán bộ trong những hoàn cảnh khó khăn.

- Một nội dung đào tạo cũng cần phải quan tâm để hoàn thiện chất lượng nhân sự của KBNN là việc đào tạo kiến thức tin học, máy tính, sử dụng phần mềm.

Các lớp đào tạo này hoàn toàn có thể được thực hiện tại chỗ và ngay trong quá trình làm việc của nhân viên KBNN, vì có thể sử dụng đội ngũ cán bộ CNTT tại

Trường Đại học Kinh tế Huế

làm mẫu và thực hành tại chỗ sẽ giúp họ ghị nhớ và nắm bắt tốt hơn đối với các thao tác trên phần mềm, máy tính.

Bên cạnh việc đào tạo các kiến thức nghiệp vụ, KBNN Thị xã Quảng Trị cũng cần chú trọng tới việc rèn luyện ý thức đạo đức, trách nhiệm nghề nghiệp, tư tưởng chính trị đối với các cán bộ. Thường xuyên tổ chức các lớp đào tạo về tư tưởng, về tinh thần đạo đức, lấy tấm gương của Bác Hồ trong việc rèn luyện và tu dưỡng đạo đức của người cán bộ. Về trách nhiệm, tập trung quán triệt và kiên quyết chống các hiện tượng sách nhiễu, gây phiền hà đối với khách hàng giao dịch, nâng cao đạo đức nghề nghiệp của cán bộ KBNN nhằm mục đích kiểm soát chi chặt chẽ, đúng chính sách, chế độ phục vụ kịp thời nhu cầu chi tiêu của các đơn vị sử dụng ngân sách Nhà nước, giảm thất thoát, tiêu cực trong sử dụng ngân sách.

3.2.4. Nâng cao ý thức chấp hành của chủ đầu tư, ban quản lý dự án Hiện nay, thực trạng về vấn đề ý thức chấp hành của các chủ đầu tư đối với các thủ tục, quy định của Nhà nước liên quan tới hoạt động chi vốn đầu tư XDCB tại các dự án của thị xã Quảng Trị đang được đánh giá khá thấp. Điều này ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động kiểm soát vì tốn kém nhiều thời gian, công sức trong việc kiểm tra, hoàn thiện hồ sơ dự án.

- Trước hết, cần phải cung cấp, hỗ trợ chủ đầu tư về các văn bản, quy định đối với thủ tục, giấy tờ liên quan đến hồ sơ dự án thông qua việc công khai, kèm theo hướng dẫn thực hiện tại điểm tiếp nhận hồ sơ cũng như hướng dẫn bằng văn bản đến các đơn vị chủ đầu tư.

- Tiếp theo, KBNN cần có những biện pháp đánh giá về ý thức của chủ đầu tư dự án trong việc hoàn thiện thủ tục, giấy tờ. Đối với các dự án xẩy ra quá nhiều sai sót, cần có biện pháp nhắc nhở đối với người chịu trách nhiệm của bên chủ đầu tư, đặc biệt, có thể đưa ra các hình thức xử lý mang tính nghiêm khắc hơn đối với các đơn vị không thể hiện ý thức tốt trong việc cải thiện hồ sơ sau nhiều lần nhắc nhở. Có thể đưa ra một số hình thức như xếp các dự án này vào nhóm kiểm soát chặt chẽ, không ưu tiên đối với việc thanh toán, tạm ứng, để chủ đầu tư phải có ý thức hơn trong công việc, thực hiện nghiêm túc các quy định tại thông tư 54/2014/TT-BTC ngày 24/4/2014 của Bộ tài chính quy định chi tiết và hướng dẫn thực hiện việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kho bạc nhà nước theo quy định tại Nghị định số 192/2013/NĐ-CP ngày 21/11/2013 của Chính phủ.

Trường Đại học Kinh tế Huế

- KBNN thị xã Quảng Trị cần chủ động nắm bắt những vướng mắc phát sinh tại địa phương về cơ chế chính sách, về quy trình kiểm soát chi NSNN để kịp thời báo cáo tham mưu các đơn vị chức năng tháo gỡ khó khănvề hoạt động thanh toán, tạm ứng của các dự án trên địa bàn, có những ý kiến trao đổi về ý thức của CĐT đối với công tác hoàn thiện hồ sơ, thủ tục, qua đó tạo áp lực từ phía chính quyền thị xã tới các đơn vị CĐT chưa hoàn thành tốt công đoạn này.

3.2.5. Tăng cường công tác tự kiểm tra, kiểm tra nội bộ và thanh tra chuyên ngành kho bạc.

- Công tác tự kiểm tra có ảnh hưởng quan trọng đến hiệu quả công tác kiểm soát chi tại đơn vị.Thực hiện tốt công tác này, giúp KBNN thị xã phát hiện và chấn chỉnh kịp thời những sai phạm, hạn chế những sai phạm tương tự trong tương lai, nâng cao ý thức trách nhiệm của cán bộ kiểm soát chi, góp phần giảm thiểu những sai sót trong công tác kiểm soát chi, vì thế hiệu quả kiểm soát chi đầu tư XDCB tại đơn vị được nâng cao.

KBNN thị xã Quảng Trị cần chú trọng hơn nữa công tác tự kiểm tra nội bộ, từ khâu lập kế hoạch, thực hiện và khắc phục triệt để, kịp thời những sai phạm phát hiện được. Kế hoạch tự kiểm tra phải được lập dựa trên kế hoạch hoạt động nghiệp vụ kiểm soát chi đầu tư XDCB theo từng tháng, quývà phải đảm bảo thực chất, có thể thực hiện được, không lập theo kiểu đối phó để báo cáo. Việc thực hiện công tác tự kiểm tra phải bám sát kế hoạch đãđề ra, thực hiện thường xuyên, định kỳ, có sự tham gia của tất cả các cán bộ làm kiểm soát chi đầu tư XDCB và lãnh đạo phụ trách, thực hiện kiểm tra chéo lẫn nhau. Mỗi cán bộ thực hiện tự kiểm tra phải có ghi chép cụ thể để theo dõi việc khắc phục, chấn chỉnh, là cơ sở để báo cáo, trao đổi, cảnh báorủi ro, rút kinh nghiệm nội bộ.

- KBNN thị xã Quảng Trị cần khuyến khích hơn nữa những cuộc thanh tra, kiểm tranội bộ tại đơn vị mình, qua đó thấy được các tồn tại, hạn chế để có các biện pháp chấn chỉnh, chỉ đạo xử lý dứt điểm những tồn tại, sai sót được phát hiện qua kiểm tra nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động nghiệp vụ nói chung và nghiệp vụ kiểm soát chi đầu tư XDCB nói riêng, cùng với đó, tăng cường đẩy mạnh công tác tự kiểm tra và có các biện pháp chấn chỉnh, chỉ đạo xử lý dứt điểm những tồn tại, sai sót được phát hiện qua kiểm tra nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động nghiệp vụ trong

Trường Đại học Kinh tế Huế

- Thanh tra chuyên ngành Kho bạc giúp các đơn vị sử dụng NSNN nói chung và các CĐT nói riêng thấy được các tồn tại, sai phạm trong việc chấp hành chế độ, chính sách, pháp luật, giúp đơn vị thấy được những khiếm khuyết, yếu kém trong quản lý tài chính để các đơn vị chấn chỉnh, khắc phục thực hiện tốt hơn công tác quản lý tài chính, nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng vốn NSNN tại đơn vị. Bên cạnh đó, qua kết luận thanh tra của các đoàn thanh tra chuyên ngànhKBNN, các cơ quan quản lý cấp trên của đơn vị CĐT nắm được những tồn tại, sai phạm của đơn vị cấp dưới, là cơ sở để tăng cường công tác kiểm tra, xử lý, nâng cao chất lượng hoạt động của đơn vị. Đồng thời, qua các kiến nghị về sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách tại các kết luậnthanh tra chuyên ngành KBNN, các đơn vị quản lý cấp trên của các đơn vị sử dụng NSNN có thêm cơ sở để xây dựng, ban hành cơ chế, chính sách cho phù hợp với thựctế và đúng quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, nếu chỉ chú trọng phát hiện, kiến nghị, xử lý tồn tại, sai sót, nhưng việc bảo đảm thực thi kết luận thanh tra, kiểm tra chưa được quan tâm và chỉ đạo sát sao, kịp thời thì hiệu lực, hiệu quả của công tác thanh tra, kiểm tra sẽ không cao; các tồn tại, sai sót đã được chỉ ra không được khắc phục triệt để mà vẫn tiếp tục xảy ra, có những tồn tại, sai sót lặp đi, lặp lại dễ dẫn đến gây mất an toàn tiền, tài sảncủa Nhà nước, đồng thời mang lại rủi ro cao cho công chức hệ thống KBNN trong thực thi công vụ. Vì vậy công tác xử lý sau thanh tra, kiểm tra là khâu quan trọng cần đặc biệt quan tâm đến việc chỉ đạo, tổ chức thực hiện các kết luận, kiến nghị thanh tra, kiểm tra nghiêm túc, chặt chẽ, khoa học. Hằng quý, thực hiện tổng hợp các tồn tại, sai sót thường xuyên xảy ra, cảnh báo rủi ro, chấn chỉnh rút kinh nghiệm.

Triển khai tốt công tác thanh tra chuyên ngành, kiểm tra nội bộ trong hệ thống và thực hiện nghiêm túc việc tự rà soát, kiểm tra là giải pháp hiệu quả nâng cao chất lượng công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB tại các đơn vị KBNN nói chung và KBNN thị

Trường Đại học Kinh tế Huế