Bài:55,56,57,58,59- Tiết 53
I. CÁC TUYẾN NỘI TIẾT
Tuyến giáp Tuyến cận giáp
Tuyến trên thận
Tuyến tụy
Đặc
điểm Tuyến nội tiết Tuyến ngoại tiết
Cấu tạo
Đường đi của chất
tiết
- Chất tiết theo ống dẫn đi ra ngoài.
- Chất tiết ngấm thẳng vào máu tới cơ quan đích
- Gồm các tế bào tuyến và ống dẫn
- Gồm các tế bào tuyến và mạch máu
Mạch máu
Tế bào tuyến
Tế bào tuyến Ống dẫn
chất tiết
1
2 3 4 5 6
8 7
Tuyến yên Tuyến tùng Tuyến giáp Tuyến cận giáp
Tuyến ức Tuyến trên thận
Tuyến tụy
9
Buồng trứng
Tinh hoàn
(Do tiết nhiều GH trước tuổi dậy thì)
Bệnh khổng lồ
Bệnh lùn
(Do tiết ít GH trước tuổi dậy thì)
TUYẾN YÊN
- Vị trí : Nằm ở nền sọ, có liên quan đến vùng dưới đồi.
- Hoạt động của tuyến yên chiụ sự điều khiển trực tiếp hoặc gián tiếp của hệ thần kinh
- Vai trò:
- Tuyến yên là tuyến nội tiết quan trọng nhất vì
+Tiết hoocmôn kích thích hoạt động của nhiều tuyến nội tiết.
+Tiết hoocmôn ảnh hưởng tới một số quá trình sinh lý trong cơ thể.
II. TUYẾN YÊN,TUYẾN GIÁP
-Vị trí: Nằm trước sụn giáp của thanh quản, nặng 20 – 25g.
-Hoocmôn là Tirôxin, có vai trò quan trọng trong trao đổi chất và chuyển hoá ở tế bào.
-Tuyến giáp cùng tuyến cận giáp có vai trò trong điều hòa trao đổi canxi và phốt pho trọng máu
.TUYẾN GIÁP
Bệnh Bazơđô
? Nguyên nhân của bệnh Bazơđô ? Do sự rối loạn làm tuyến giáp hoạt động mạnh, tiết nhiều
Tirôxin phì đại
tuyến, mắt lồi (tích
nước các tổ chức sau
cầu mắt)
Tuyến tuỵ là (1)……… vừa tiết dịch tiêu hoá, vừa tiết hoocmôn.
Có 2 loại hai loại hoocmôn là insulin và glucagôn có tác dụng điều hoà lượng đường trong máu luôn ổn định: insulin làm (2)……….. khi đường huyết tăng, glucagôn làm (3)………... khi lượng đường trong máu giảm.
- Tuyến trên thận gồm phần vỏ và (4)………. .... Phần vỏ tiết các hoocmôn có tác dụng (5)……… điều hoà các muối natri, kali trong máu và làm thay đổi các đặc tính sinh dục nam
- Phần tuỷ tiết (6)………. và norađrênalin có tác dụng điều hoà hoạt động tim mạch, hô hấp, góp phần cùng glucagôn điều chỉnh lượng đường trong máu.
III. TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬN
Chọn từ hoặc cụm từ thích hợp để điền vào chỗ trống:
Tuyến pha Tuyến tăng đg huyết Tuyến giảm đg huyết Phần tủy Điều hòa đường huyết
Anđrênalin
1.Bệnh tiểu đường
Bệnh tiểu đường là do hàm lượng đường trong máu cao làm cho thận không hấp thu hết nên đái tháo đường ra ngoài. Bệnh tiểu đường là do tế bào β rối loạn nên không tiết hoocmôn insulin hoặc do tế bào gan, cơ không tiếp nhận insulin.
Sự rối loạn trong hoạt động nội tiết của tuyến tụy sẽ dẫn tới tình trạng bệnh lí: bệnh tiểu đường hoặc
chứng hạ đường huyết
Các biến chứng của bệnh tiểu đường
Màng liên kết
Vỏ tuyến
Tủy tuyến
Lớp cầu
Lớp sợi
Lớp lưới
Ti t hoocmon đi u hoà các ế ề mu i natri, kali trong máu ố
Ti t hoocmon đi u hoà ế ề đ ng huy t ườ ế
Ti t hoocmon đi u hoà ế ề sinh d c nam ụ
Ti t ế Ađrênalin và Norađrênalin
Chức năng của các hoocmôn tuyến trên thận?
Hội chứng Cushing
Do lớp giữa tuyến trên thận tiết nhiều hoocmôn gây rối loạn chuyển hóa gluxit và prôtêin làm đường huyết tăng, huyết áp cao, cơ yếu và phù nề. Khối lượng của xương và cơ bị giảm do prôtêin bị phân giải. có trường hợp bệnh nhân tích mỡ ở vai hoặc mặt gây vai u, mặt phị.
Hình 57-3. Bệnh nhân mắc hội chứng Cushing (sau 4 tháng)
IV.TUYẾN SINH DỤC.
Bước vào tuổi dậy thì, dưới tác dụng của các hormon ……… do tuyến yên tiết ra, làm cho các ……… nằm giữa các ống sinh tinh trong tinh hoàn tiết hormon sinh dục nam, đó là
………
Testosteron có tác dụng gây những biến đổi cơ thể ở tuổi dậy thì của nam.
(1) (2)
(3)
FSH, LH
Tế bào kẽ
Testosteron
Ở các em gái, khoảng 10-11 tuổi, 2 buồng trứng bắt đầu hoạt động. Dưới tác dụng của kích thích tố buồng trứng do ……… tiết ra, các tế bào trứng bắt đầu phát triển trong các ……… Đó là lớp tế bào biểu bì dẹp bao quanh tế bào trứng, sau đó dày lên và phân chia tạo thành nhiều lớp. Các tế bào lớp trong tiết hormon
……… là hormon sinh dục nữ. Nang trứng càng phát triển , hormon tiết càng nhiều đẩy tế bào trứng về 1 phía.
Nang trứng lộ dần ra bề mặt buồng trứng, lúc này trứng chín và rụng dưới tác dụng của LH. Sau khi trứng rụng, bao noãn trở thành thể vàng, tiết ……… Hormon này có tác dụng trong sự sinh sản.
Ơstrogen có tác dụng gây nên những biến đổi cơ thể ở tuổi dậy thì của nữ.
(1)
(2)
(4) (3)
Tuyến yên
Nang trứng
Ơstrogen
Progesteron
Quan sát H58.3 và hoàn thành các thông tin :
Vùng dướ đồi i
Tuy n yênế
Dòng máu
TSH
T bào ế ích đ
+
+
-
-
Tirôxin
Tirôxin kìm hãm ti t TSHế
Tuy n giápế V.SỰ ĐIỀU HÒA CỦA CÁC
TUYẾN NỘI TIẾT:
Tuyến yên tiết hoócmôn điều khiển sự hoạt động của các tuyến nội tiết khác.
Hãy trình bày sự điều hòa hoạt động của tuyến giáp ?
- Tuyến yên tiết hoocmôn TSH
*/ Sự điều hòa hoạt động của tuyến giáp:
- Nếu lượng
hoocmôn
TH tiết ra nhiềuT bào íchế đ tuy n giáp t ng ti t ế ă ế
hoocmoôn
Tiroxin(TH)
ức chế sự tiết hoocmôn TSH của tuyến yên
Dòng máu
Vùng dướ đồi i
Tuy n yênế
ACTH
+
+
- -
cootizôn
Cootizôn kìm hãm ti tế ACTH
Góp ph n đi u hòa đ ngầ ề ườ huy tế
V tuy n trên th nỏ ế ậ
MÔ TẢ SỰ ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG CỦA VỎ TUYẾN TRÊN THẬN
- Tuyến yên tiết hoocmôn ACTH kích thích lớp giữa của vỏ tuyến trên thận tiết hoocmôn Cooctizôn tham gia điều hòa đường huyết.
- Nếu hoocmôn Cooctizôn tiết ra quá nhiều sẽ ức chế sự tiết
hoocmôn ACTH của tuyến yên
1. Tuyến sinh dục bao gồm:
a) Tinh hoàn(ở nam) c) Buồng trứng (ở nữ) b) Cầu thận d) Chỉ a và c
2. Hoạt động tiết của tuyến sinh dục chịu ảnh hưởng của các hoocmôn nào từ tuyến yên tiết ra:
a) Hoocmôn FSH và LH c) Hoocmôn TSH và LH b/ Hoocmôn TSH và ACTH d) Hoocmôn ACTH và FSH 3. Hormon nào dưới đây có tác dụng kích thích sản sinh tinh trùng ở nam:
a) Oâxitôxin c) Testôstêrôn b) FSH d) LH
4. Dấu hiệu nào sau đây đều xuất hiện ở nam và nữ khi bước vào tuổi dậy thì:
a) Sụn giáp phát triển, lộ hầu.
b) Tuyến mồ hôi, tuyến nhờn phát triển.
c) Da trở nên mịn màng.
d) Cả ba trường hợp a,b, và c.
Khoanh tròn trước câu trả lời đúng :
1. Tuyến nào giữ vai trò quan trọng nhất trong các tuyến sau?
A. Tuyến tuỵ. B. Tuyến giáp
C. Tuyến yên. D. tuyến trên thận
C
2) Tuyến tuỵ là loại tuyến nào?
A. Tuyến ngoại tiết, vì tiết dịch tuỵ đổ vào tá tràng.
B. Tuyến nội tiết, vì các tế bào tiết hoocmôn ngấm thẳng vào máu.
C. Tuyến pha, vì tuyến tuỵ gồm hai phần: Một phần là tế bào tiết dịch tuỵ theo ống dẫn đổ vào tá tràng. Một phần là các tế bào trong các đảo tuỵ tiết hoocmôn ngấm thẳng vào máu.
D. Tuyến pha vì các tế bào này vừa tiết dịch tuỵ vừa tiết hoocmôn.
Hãy chọn ý đúng
