KIỂM TRA BÀI CŨ
STT
1
3 2
6 5 4
Đặc điểm thích nghi Ý nghĩa thích nghi Da khô có vảy sừng bao bọc
Có cổ dài
Mắt có mi cử động, có
nước mắt
Màng nhĩ nằm trong hốc tai
Thân dài, đuôi rất dài Bàn chân có 5 ngón vuốt
Ngăn cản sự thoát hơi nước của cơ thể
Phát huy vai trò các giác quan nằm trên đầu, tạo điều kiện bắt mồi dễ dàng
Bảo vệ mắt, có nước mắt để
giữ cho mắt không bị khô Bảo vệ màng nhĩ và hướng các dao động âm thanh vào màng nhĩ
Động lực chính của sự di chuyển
Tham gia di chuyển trên cạn
I – BỢ XƯƠNG
II – CÁC HỆ CƠ QUAN
III – THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
TIẾT 41 – BÀI 39: CẤU TẠO TRONG CỦA THẰN LẰN
Xương đầu1 C t ộ2 s ngố
7
6 3 Xương sườn
Đốt 8 sống 5 cổ
Bộ xương Thằn lằn 4
Các xương chi trước
Các xương chi sau
Đai chi sau Đai chi trước
1 Cột sống2 7Các xương chi sau
6 Đai chi sau 3 Xương sườn
8Đốt sống 5 cổ
Các xương chi trước
Bộ xương Thằn lằn 4 Đai chi trước
Bộ xương ếch
Tìm điểm sai khác nổi bật của bộ
xương thằn lằn so với bộ xương Ếch ? Xương đầu
Vai trò của 8 đốt sống cổ và các xương sườn trong đời sống của thằn lằn?
- 8 đốt sống cổ : giúp đầu thằn lằn quay linh hoạt về mọi phía.
- Các xương sườn cùng với xương mỏ ác tạo
thành lồng ngực: bảo vệ tim, phổi và tham
vào sự hô hấp ở cạn
II - CÁC HỆ CƠ QUAN
- Tiêu hóa: thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già, lỗ huyệt, gan, mật, tụy.
- Tuần hoàn: tĩnh mạch chủ
dưới, tim, động mạch chủ.
- Hô hấp: khí quản, phổi.
- Bài tiết: thận, bóng đái.
- Sinh dục : tinh hoàn, ống dẫn tinh, cơ quan giao phối.
Các hệ cơ quan:
Quan sát tranh hãy tìm điểm khác biệt giữa hệ tiêu hóa của thằn lằn so với ếch?
Các bộ phận phân hoá rõ hơn, ruột già chứa phân đặc.
Khả năng hấp thụ lại nước của ruột già có ý nghĩa gì với thằn lằn khi sống trên cạn?.
Ruột già hấp thụ nước giảm sự tiêu hao của nước giúp cơ thể thích nghi hơn với đời sống ở cạn.
Ếch Thằn lằn
I – BỘ XƯƠNG
II – CÁC HỆ CƠ QUAN 1. Hệ tiêu hóa
- Ống tiêu hóa phân hóa rõ hơn so với ếch.
- Ruột già có khả năng hấp thụ lại nước.
2. Hệ tuần hoàn
- Có 2 vòng tuần hoàn, tim 3 ngăn, tâm thất có vách hụt, máu đi nuôi cơ thể là máu pha ( ít pha hơn ếch).
TIẾT 41 – BÀI 39: CẤU TẠO TRONG CỦA THẰN LẰN
Sơ đồ hệ tuần hoàn ở thằn lằn
1.Tim 3 ngăn với vách hụt (a) ở tâm thất (b) ; tâm nhĩ phải (c) ; tâm nhĩ trái (d) 2.Mao mạch phổi; 3.Mao mạch ở các cơ quan
3
1 b c
a d 2
I – BỘ XƯƠNG
II – CÁC HỆ CƠ QUAN 1. Hệ tiêu hóa
- Ống tiêu hóa phân hóa rõ hơn so với ếch.
- Ruột già có khả năng hấp thụ lại nước.
2. Hệ tuần hoàn
- Tim 3 ngăn (2TN,1TT) Có 2 vòng tuần hoàn, tâm thất có vách hụt, máu đi nuôi cơ thể là máu pha (ít pha).
- Có khí quản, phế quản và phổi. Phổi có nhiều vách ngăn, nhiều mao mạch làm tăng diện tích trao đổi khí.
- Thở bằng phổi, sự trao đổi khí được thực hiện nhờ sự co dãn của các cơ liên sườn.
3. Hệ hô hấp
TIẾT 41 – BÀI 39: CẤU TẠO TRONG CỦA THẰN LẰN
4. Hệ bài tiết: Có thận sau, có khả năng hấp thụ lại nước.
5. Hệ sinh dục: phân hóa, thụ tinh trong, trứng có vỏ dai, giàu noãn hoàng.
Phiếu học tập 1
Dựa vào tranh vừa quan sát, thảo luận nhóm, phân biệt hệ
hô hấp, hệ tuần hoàn và hệ bài tiết của thằn lằn và ếch theo bảng sau:
Các nội quan Thằn lằn Ếch
Hô hấp Tuần hoàn
Bài tiết
Các nội quan
Thằn lằn Ếch
Hô hấp
Tuần hoàn
Bài tiết
-Thận sau-Xoang huyệt có khả năng hấp
thụ lại nước (nước tiểu đặc)
-2 vòng tuần hoàn, tim 3 ngăn, tâm thất có vách ngăn hụt (máu ít bị pha hơn)
-Hô hấp bằng phổi.
-Phổi có nhiều vách ngăn, có cơ liên sườn tham gia vào hoạt động hô hấp
-Chủ yếu hô hấp da.
-Phổi đơn giản, ít vách ngăn.
-2 vòng tuần hoàn, tim 3 ngăn, tâm thất chưa có
vách ngăn hụt (máu bị pha nhiều hơn)
-Thận giữa.
-Bóng đái lớn.
Dựa vào kết quả vừa thảo luận hãy cho biết điểm tiến hóa trong hệ hô hấp, hệ tuần hoàn và hệ bài tiết của thằn lằn so với ếch đồng ?
- Hệ hô hấp: Xuất hiện cơ liên sườn tham gia vào hoạt động hô hấp.
- Hệ tuần hoàn: Tâm thất đã xuất hiện vách ngăn hụt.
- Hệ bài tiết: thận sau, xoang huyệt có khả năng hấp thụ lại
nước.
1 2 Thuỳ kh u ứ giác
Não trước
Thùy 3 thị giác 4
Tiểu não
5
Hành tuỷ 6
Tuỷ sống III – THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN
- Hệ thần kinh: Gờm 5 phần như ếch, có não trước và hành tủy phát triển.
- Giác quan: tai có
màng nhĩ nhưng chưa có
màng tai, mắt có mí thứ
ba trong suớt, có tuyến
lệ. Lưỡi ngắn là cơ quan
xúc giác, vị giác.
Tìm các từ, hoặc cụm từ thích hợp để hoàn chỉnh đoạn thông tin sau:
Thằn lằn có những đặc điểm phù hợp hoàn toàn với đời sống ở cạn: thở hoàn toàn(1)………….., sự trao đổi khí
được thực hiện nhờ sự co dãn của (2)……….. , tim xuất hiện (3)…………ngăn tạm thời tâm thất thành 2 nữa (4 ngăn chưa hoàn toàn).Máu đi nuôi cơ thể vẫn là (4)
…….... ...Cơ thể giữ nước nhờ (5)………và
(6)…………..cùng với trực tràng có (7)
………
Hệ thần kinh và giác quan (8)……….
bằng phổi
các cơ liên sườn vách hụt
máu pha lớp vảy sừng
hậu thận
có khả năng hấp thụ lại nước
tương đối phát triển
Củng cố
- Học thuộc bài, trả lời các câu hỏi SGK.
- Đọc và soạn trước bài: Đa dạng và đặc điểm chung của lớp bò sát
- Kẻ trước bảng sau vào bảng nhóm.
Đặc điểm
Tên bộ
Mai và yếm Hàm và răng Vỏ trứng
Đại diện Bộ có vảy
Bộ cá Sấu Bộ Rùa
Hướng dẫn học bài ở nhà:
