Ngày soạn:
Ngày dạy: Tuần 4 - Tiết 4
SỰ TÍCH HỒ GƯƠM, BÁNH CHƯNG BÀNH GIẦY
A. Mục tiêu cần đạt : 1. Kiến thức:
- Kể lại tóm tắt hoặc chi tiết truyện
- Bước đầu biết nhận diện thể loại, kể lại cốt truyện và nêu nhận xét về nội dung và nghệ thuật những truyền thuyết không được học trong chương trình.
2. Kỹ năng :
- Kĩ năng bài dạy: Rèn cho h/s kỹ năng đọc - hiểu, tóm tắt, kể lại được truyện, phân tích để thấy được ý nghĩa sâu sắc của một số chi tiết tưởng tượng trong truyện.
3. Thái độ :
- Giáo dục h/s lòng tự hào truyền thống của dân tộc.
4. Phát triển năng lực.
- Giải quyết vấn đề, sáng tạo, hợp tác, tự quản bản thân; giao tiếp, sử dụng ngôn ngữ; thưởng thức văn học.
5. Phẩm chât: yêu nước, tự hào dân tộc.
* Giáo dục đạo đức: Giáo dục tình yêu đất nước và tự hào truyền thống của dân tộc. Từ đó HS phải biết tự tin, phải có trách nhiệm bảo vệ và gìn giữ những truyền thống đó
B. Chuẩn bị :
1. GV : SGK, SGV, bài soạn 2. HS :SGK, vở soạn, vở ghi.
C. Phương pháp – kĩ thuật dạy học
:
-
Vấn đáp, thuyết trình, thảo luận, so sánh, kt :động não D. Tiến trình hoạt động dạy học – giáo dục :1. Ổn định lớp (1’)
2. Kiểm tra bài cũ: không 3. Bài mới
HĐ của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt HĐ 1: Mở đầu
- Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho học sinh.
- Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình, trực quan.
- Thời gian: 4 phút
GV cho HS xem một số đoạn trích phim hoạt hình về Sự tích hồ Gươm và Bánh chưng bánh giầy
GV dẫn vào bài
HĐ2: Hình thành kiến thức mới
- Mục tiêu: Khái quát được đặc điểm của truyền thuyết, kể lại được truyện
- Phương pháp, kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, thuyết trình, quy nạp, thảo luận nhóm;
kĩ thuật động não.
- Thời gian: 25 phút
Hs kể, Gv nhận xét, góp ý 1.Kể lại truyện Sự tích hồ Gươm và Bánh chưng bánh giầy
Sự tích hồ Gươm
Vào thời giặc Minh đô hộ, ở vùng Lam Sơn có một nghĩa quân nổi dậy chống giặc. Đức Long quân quyết định cho mượn gươm thần.
Lê Thận, trong ba lần đánh cá đều vớt được một thanh sắt, nhìn kĩ dưới ánh lửa nhận ra đó là lưỡi gươm. Một hôm Lê Lợi đến nhà Lê Thận, thấy lưỡi gươm phát sáng trên đó có khắc chữ “Thuận Thiên”, Lê Lợi tra vào chuôi gươm nạm ngọc thì vừa vặn. Trong tay Lê Lợi có gươm thần làm cho quân Minh tan tác, bạt vía. Một năm sau khi đuổi giặc Minh, vua Lê Lợi cưỡi thuyền quanh hồ Tả Vọng, Long Quân sai Rùa Vàng lên đòi gươm thần.
Vua nâng gươm trao trả gươm, Rùa Vàng ngậm gươm rồi lặn xuống đáy hồ, từ đó hồ Tả Vọng mang tên là hồ Hoàn Kiếm.
Bánh chưng bánh giầy
Vua Hùng Vương thứ sáu muốn tìm trong số hai mươi người con trai một người thật tài đức để nối ngôi nên đã ra điều kiện: không nhất thiết là con trưởng, ai làm vừa ý nhà vua trong lễ Tiên vương sẽ được truyền ngôi.
Các lang đua nhau sắm lễ thật hậu, thật ngon.
Lang Liêu, người con trai thứ mười tám, rất buồn vì nhà nghèo, chỉ quen với việc trồng khoai trồng lúa, không biết lấy đâu ra của ngon vật lạ làm lễ như những lang khác. Sau
một đêm nằm mộng, được một vị thần mách nước, chàng bèn lấy gạo nếp, đậu xanh và thịt lợn làm thành hai thứ bánh, loại hình tròn, loại hình vuông dâng lên vua cha. Vua thấy bánh ngon, lại thể hiện được ý nghĩa sâu sắc nên lấy hai thứ bánh ấy lễ Trời, Đất và lễ Tiên vương, đặt tên bánh hình tròn là bánh giầy, bánh hình vuông là bánh chưng và truyền ngôi cho Lang Liêu.
Cốt lõi lịch sử Bánh chưng bánh giầy, Sự tích hồ Gươm ?
2. Cốt lõi lịch sử Bánh chưng bánh giầy
Các nhân vật lịch sử: vua Hùng, tục thờ cúng tổ tiên, bánh chưng bánh giầy
Sự tích hồ Gươm :nhân vật lịch sử Lê Lợi với khởi nghĩa Lam Sơn dẹp tan giặc Minh Chi tiết tưởng tượng kì ảo Bánh
chưng bánh giầy, Sự tích hồ Gươm?
3. Chi tiết tưởng tượng kì ảo
Bánh chưng bánh giầy: Lang Liêu nằm mộng được thần mách bảo
Sự tích hồ Gươm: Rùa thần cho mượn gươm, thanh gươm thần kì sáng rực, tra lưỡi gươm vào chuôi gươm vừa vặn, khắc chữ Thuận Thiên, sau khi đánh thắng giặc Rùa thần hiện lên đòi gươm
Hoạt động 3: Luyện tập
- Mục tiêu: Hướng dẫn hs vận dụng kiến thức làm bài tập - Phương pháp: vấn đáp, thảo luận nhóm
- Thời gian: 5 phút
Kể sáng tạo lại 1 trong 2 truyện Hoạt động 4: Vận dụng
- Mục tiêu: vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học giải quyết vấn đề thực tiễn - Phương pháp dạy học: Thuyết trình
- Thời gian: 5 phút
Nêu cảm nghĩ về các truyền thống văn hóa của dân tộc qua 2 truyện?
HS tự bộc lộ 4. Củng cố (3’)
- Nhắc lại định nghĩa truyền thuyết? Và nhắc lại những truyền thuyết đã học?
5. HDVN(2’)
- Đọc kĩ truyện, nhớ các sự việc chính, tập đọc diễn cảm và kể lại truyện bằng lời văn của mình.
- Phân tích y/n của một vài chi tiết tưởng tượng trong truyện.
- Sưu tầm các truyền thuyết
- Ôn tập về các tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết..
- Hoàn thành bài luyện tập.
E. RÚT KINH NGHIỆM:
