TRƯỜNG ĐH SƯ PHẠM HỒ CHÍ MINH
ĐỀ THI THỬ THPTQG NĂM 2019
CHUẨN CẤU TRÚC CỦA BỘ GIÁO DỤC – ĐỀ 16 Môn thi: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề Họ, tên thí sinh:...
Số báo danh:...
I. ĐỌC - HIỂU (3,0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
Chẳng có ai ngủ một đêm thức dậy bỗng hoá ra độc ác, bạo lực, hay xấu xa. Luôn luôn có một quá trình.
Luôn luôn có những biểu hiện trong quá trình đó dù rất nhỏ. Điều đáng buồn là dường như chúng ta luôn tặc lưỡi lướt qua những điều rất nhỏ. Và rồi, những điều tồi tệ diễn ra là bởi chúng ta đã bỏ qua những điều rất nhỏ đó. Những điều tốt nho nhỏ chúng ta đã không làm, như một cái mỉm cười, một lời thăm hỏi, một hành động giúp đỡ... Và những điều xấu nho nhỏ chúng ta đã làm, như một lời xúc xiểm bâng quơ, một ánh nhìn khỉnh rẻ tình cờ...
Làm sao để loại trừ cái ác? Câu trả lời thường thấy là hãy tránh xa nó, và nếu bắt gặp thì trừng phạt nó thích đáng. Nhưng còn một cách nữa, đó là đừng để người khác có cơ hội trở thành người xấu. Đừng bỏ rơi, đừng ép uổng, đừng khỉnh khi. Đừng lừa gạt, đừng lợi dụng, đừng phản bội. Đừng gây tổn thương. Đừng dồn ai vào đường cùng...
Tôi không dám nói rằng cái thiện luôn mạnh hơn cái ác. Tỏi không biết chắc. Đôi khi tôi nhìn thấy cái thiện bị đánh nốc ao trên sàn đấu trong cuộc chiến đơn độc. Nhưng tại sao chúng ta lại để nó trở thành cuộc chiến đơn độc? Tôi biết chúng ta đông hơn. Những người mong muốn điều tốt đẹp cho cuộc sống này, luôn luôn đông hơn. Vậy thì hãy làm cho chúng ta mạnh hơn. Hãy tìm đến nhau, bạn bè, người thân, đồng nghiệp, đồng hương, đồng loại... Hãy giúp đỡ và xin được giúp đỡ, hãy xiết chặt lại những mối dây liên hệ và đừng để ai thành kẻ lạc loài. Những kẻ lạc loài, thường dễ trở thành thủ phạm, hoặc trở thành nạn nhân.
(Trích Nếu biết trăm năm là hữu hạn, Phạm Lữ Ân)
Câu 1: Xác định thao tác lập luận chủ yếu của đoạn văn thứ nhất.
Câu 2: Theo tác giả, đâu là nguyên nhân của cái ác?
Câu 3: Theo anh (chị), vì sao “những kẻ lạc loài thường trở thành thủ phạm, hoặc trở thành nạn nhân ”?
Câu 4: Anh (chị) rút ra thông điệp gì từ văn bản trên?
II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm):
Từ văn bản trên, hãy viết đoạn văn khoảng 200 từ nêu ý kiến của anh (chị) về sức mạnh của lòng tốt trong cuộc sống.
Câu 2 (5,0 điểm):
Phân tích đoạn thơ sau:
“Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa
Trang 1
Kìa em xiêm áo tự bao giờ Khèn lên man điệu nàng e ấp Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ Người đi Châu Mộc chiều sương ấy Cỏ thấy hồn lau nẻo bến bờ
Có nhớ dáng người trên độc mộc Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa. ”
(Tây Tiến, Quang Dũng)
Liên hệ so sánh với đoạn thơ sau để làm rõ nét đặc sắc riêng trong cách miêu tả thiên nhiên của hai tác giả:
“Lơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiu, Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều Nắng xuống, trời lên sâu chót vót;
Sông dài, trời rộng, bến cô liêu.
Bèo dạt về đâu, hàng nối hàng;
Mênh mông không một chuyến đò ngang.
Không cầu gợi chút niềm thân mật, Lặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng. ”
(Tràng giang, Huy Cận) --- HẾT ---
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT I. ĐỌC-HIỂU (3,0 điểm)
Câu 1: Thao tác lập luận chủ yếu của đoạn văn thứ nhất: Phân tích.
Câu 2: Theo tác giả, nguyên nhân của cái ác đến từ chuyện chúng ta đã chọn làm những việc xấu nhỏ trong khi lại không làm những điều tốt nhỏ nhoi.
Câu 3: “Những kẻ lạc loài thường trở thành thủ phạm, hoặc trở thành nạn nhân ” vì:
Những kẻ lạc loài thường trở thành thủ phạm vì: không ai chia sẻ với họ, khiến họ cùng đường, liều lĩnh.
Những kẻ lạc loài thường trở thành nạn nhân vì: không ai bảo vệ họ, khiến họ trở nên cô độc, yếu đuối.
Câu 4: Thông điệp rút ra từ văn bản:
Mỗi người chúng ta phải tự nhắc nhở bản thân luôn có ý thức làm những điều tốt đẹp và tránh xa việc xấu dù là nhỏ nhoi.
Khuyến khích những người xung quanh có thái độ lên án, phê phán cái xấu cái ác cũng như dũng cảm bênh vực cái thiện.
II. LÀM VĂN (7,0 điểm):
Câu 1: Có thể nêu một số nội dung sau:
Trang 2
Lòng tốt giúp an ủi người bất hạnh, cho họ chỗ dựa vật chất và tinh thần để vượt qua khó khăn.
Lòng tốt giúp cảm hóa con người, đưa họ về với chính nghĩa.
Lòng tốt còn thể hiện một nhân cách cao đẹp của con người, khẳng định truyền thống tương thân tương ái của dân tộc.
(Lưu ý: Học sinh viết thành đoạn văn)
Câu 2: Phân tích đoạn thơ Tây Tiến (Quang Dũng). Liên hệ so sánh với đoạn thơ trong bài Tràng giang (Huy Cận) để làm rõ nét đặc sắc riêng trong cách miêu tả thiên nhiên của hai tác giả.
a) Vài nét về tác giả, tác phẩm
Quang Dũng (1921 - 1988) là một người tài hoa. Thơ ông vừa hồn nhiên, vừa tinh tế, mang vẻ đẹp hào hoa, phóng khoáng, đậm chất lãng mạn. Rời xa đơn vị cũ cuối năm 1948, ở Phù Lưu Chanh (Hà Đông cũ), Quang Dũng nhớ lại những kỉ niệm về đoàn quân Tây Tiến nên viết lên bài thơ này. Bài thơ lúc đâu có tên là Nhớ Tây Tiến, in trong tập Mây đầu ô (1986).
b) Phân tích đoạn thơ trong bài Tây Tiến
Kỉ niệm đêm liên hoan: Được khắc họa với những nét tiêu biểu: ánh đuốc sáng rực rỡ, âm thanh rộn ràng trong nhạc khèn lên man điệu cùng vũ điệu nhịp nhàng e ấp bao điều chưa ngỏ của các cô gái. Chỉ một phút dừng chân với rừng đêm mở hội mà dường như bao nhiêu khốc liệt, gian lao đã trở thành dĩ vãng. Cả núi rừng và lòng người đang cùng hòa ca say sưa trong “hội đuốc hoa ” này.
Chặng đường qua Châu Mộc: vẻ đẹp thơ mộng, mơ màng trong chiều sương của những bông lau chập chờn, lay động, những bông hoa dập dềnh trên dòng nước lũ quyến luyến, tình tứ. Nổi lên trên nền cảnh của bức tranh thiên nhiên thơ mộng là hình ảnh một dáng người trên con thuyền độc mộc tạo thêm một nét đẹp rắn rỏi, khỏe khoắn làm cho bức tranh thiên nhiên thêm thơ mộng, mềm mại, đẹp mơ màng.
c) Đánh giá
Bức tranh khung cảnh trữ tình được khắc họa theo lối gợi nhiều hơn tả đã hòa lẫn cùng tình cảm người đang xa cách càng trở nên ấn tượng và gợi cảm. Cảnh vật như đang đong đầy trong những yêu thương lưu luyến, giúp ta thấy rõ hơn nét đẹp tâm hồn của tác giả nói riêng và những người lính nói chung.
Kết hợp hài hòa bút pháp hiện thực và lãng mạn; ngôn ngữ giàu chất tạo hình và giàu tính nhạc với âm điệu, nhịp thơ biến hóa linh hoạt.
d) Liên hệ so sánh
Giống:
Trong khung cảnh thiên nhiên có hình ảnh của một vùng sông nước đầy trữ tình, thơ mộng.
Qua khung cảnh ta cảm nhận được tình cảm tha thiết của thi nhân.
Hình ảnh thơ giàu sức gợi, đậm chất lãng mạn.
Khác:
TÂY TIẾN
Khung cảnh vùng sông nước đan cài trong hình ảnh đêm hội núi rừng đầy ấn tượng.
Trang 3
Khung cảnh tạo cho chủ thể trữ tình cảm xúc phong phú: vừa bừng lên vừa lắng xuống, vừa đầy hứng khởi vừa man mác bâng khuâng.
Câu hỏi tu từ được sử dụng để khơi gợi kỉ niệm, giọng thơ vừa nhẹ nhàng tha thiết vừa rộn rã vui tươi.
TRÀNG GIANG
Gợi ra hình ảnh con sông Hồng với những đặc điểm sau: bãi bờ quạnh hiu, vắng vẻ, dù sự vật rất đa dạng và phong phú nhưng không khí đìu hiu, cô liêu, xa vắng, hoang vu bao trùm.
Nổi bật trong đoạn thơ là cảm giác cô đơn, lạc lõng của chủ thể trữ tình.
Vẻ đẹp của dòng sông được tái hiện bằng nghệ thuật đối, bút pháp tả cảnh giàu tính tạo hình, hệ thống từ láy giàu giá trị biểu cảm; góp phần tạo nên vẻ đẹp cổ điển và hiện đại của bài thơ.
Trang 4
