Bài giảng; Giáo án - Trường TH&THCS Việt Dân #navigation_collapse{display:none}#navigation{display:block}#navigation_sub_menu{display:block}#banner{height:150px}@media(min-width:1050px){#wrapper,#banner{width:1050px}.miniNav{width:1

(1)

Ngày soạn: 16/10/09/2020 Ngày dạy: 21/10/2020

Tiết 10

Tiết 10: TỪ VUÔNG GÓC ĐẾN SONG SONG I. MỤC TIÊU.

1. Kiến thức:

- Biết quan hệ giữa hai đường thẳng cùng vuông góc hay song song với đường thẳng thứ ba.

2. Kĩ năng:

- Biết phát biểu gãy gọn một mệnh đề toán học.

- Tập suy luận.

3. Thái độ:

- Rèn thái độ cẩn thận, chính xác, khoa học. Nghiêm túc khi học tập.

4. Năng lực, phẩm chất:

* Năng lực Phát triển năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự học, năng lực hợp tác.

* Phẩm chất: Tự lập, tự tin, tự chủ

II. PHƯƠNG PHÁP, HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC - Thuyết trình, trực quan, vấn đáp, hoạt động nhóm

III. CHUẨN BỊ.

1. Gv: Thước thẳng, thước đo góc, bảng phụ, phấn màu.

2. Hs: Thước thẳng, thước đo góc,bảng nhóm, bút dạ.

IV. TỔ CHỨC CÁC HOAT ĐỘNG HỌC TẬP 1. Hoạt động khởi động (7’)

*Ổn định tổ chức:

* Kiểm tra bài cũ :

* GV nêu yêu cầu kiểm tra :

Câu 1. Nêu dấu hiệu nhận biết hai đường thẳng song song?

(2)

Cho điểm M ở ngoài đường thẳng d. Vẽ đường thẳng c đi qua M sao cho c ^ d.

Câu 2. Nêu tiên đề Ơclit và tính chất hai đường thẳng song song.

Trên hình bạn vừa vẽ, dùng êke vẽ đường thẳng d' đi qua M và vuông góc với c.

Hãy cho biết quan hệ giữa d và d' ?

* Hai hs lên bảng kiểm tra : HS1 làm câu 1 :

- Nêu dấu hiệu nhận biết hai đường thẳng song song (như sgk).

- Vẽ hình :

HS2 làm câu 2 :

- Nêu tiên đề Ơclít và tính chất hai đường thẳng song song (như sgk).

- Vẽ hình :

- Nhận xét : d // d', vì d và d' cắt c tạo ra cặp góc so le trong (hoặc đồng vị) bằng nhau (bằng 90⁰).

* GV nhận xét, cho điểm.

* Vào bài: Qua bài KTBC hai bạn vừa làm, ta thấy c ^ d ; c ^ d' suy ra d // d'.

Đó chính là quan hệ giữa tính vuông góc và tính song song của ba đường thẳng.

2. Hoạt động hình thành kiến thức

M

d

c

d' M

d

c

(3)

c

b a

a b c

1: Quan hệ giữa tính vuông góc và tính song song (10’)

- Mục đích: Giúp HS hiểu và nắm vững tính chất về quan hệ giữa tính vuông góc và tính song song.

- Phương pháp: Vấn đáp, hoạt động cá nhân.

- Hình thức tổ chức: Cá nhân

- Kĩ thuật dạy học: Kĩ thuật đặt câu hỏi

Hoạt Động Của GV và HS Nội Dung Ghi Bảng - GV: Yêu cầu học sinh quan sát hình

trong SGK và trả lời?1.

- GV: Sử dụng hình vẽ của hs ở bài cũ - GV: Hãy nêu nhận xét về quan hệ giữa hai đường thẳng phân biệt cùng vuông góc đường thẳng thứ ba

- GV: Nếu đt c vuông góc với a và a//b thì c có vuông góc với b không? Vì sao?

- HS: Trả lời

- GV: Gọi vài HS nhắc lại tính chất SGK (Tr 96)

- GV: Có thể tóm tắt dưới dạng hình vẽ và ký hiệu hình học.

- GV: Có thể bằng suy luận chứng tỏ T/C không?

HS trả lời nhanh(HSG)

1. Quan hệ giữa tính vuông góc và song song

?1-SGK Tính chất 1

a  b và b  c ^ a // b

Tính chất 2

Nếu c  a, a // b thì c  b.

………

2: Ba đường thẳng song song (10‘)

- Mục đích: Giúp HS nắm được t/c về 3 đường thẳng song song . - Phương pháp: Vấn đáp,hoạt động nhóm.

- Hình thức tổ chức: Cá nhân

Hoạt Động Của GV và HS Nội Dung Ghi Bảng

(4)

- GV: Đặt vấn đề: Hai đường thẳng bất kỳ cùng vuông góc với đờng thẳng thứ 3 thì quan hệ giữa chúng ntn?

- Cho HS nghiên cứu mục 2 => làm ?2 theo 4 nhóm

Nhóm 1,2: Hình 28 a Nhóm 3,4 : Hình 28 b

- Yêu cầu HS phát biểu tính chất Tr 97 - Giới thiệu 3 đt //

- GV: Hãy phát biểu tính chất HS trả lời

- GV: Gọi vài HS nhắc lại tính chất SGK

- ?2-SGK Tính chất

Nếu a // b và a // c thì b // c

d d"

d'

a

*3 đường thẳng song song Ký hiệu d // d' // d''

4. Củng cố (7’)

- Mục đích: Giúp HS củng cố các t/c về quan hệ giữa tính vuông góc và tính song song,quan hệ giữa ba đường thẳng song song,vận dụng giải thích hình học.

- Phương pháp: vấn đáp, hoạt động cá nhân - Hình thức tổ chức: Cá nhân

Hoạt Động Của GV và HS Nội Dung Ghi Bảng 1) Bài toán:

a) Dùng eke vẽ hai đường thẳng a, b cùng vuông góc với đường thẳng c.

b) Tại sao a // b?

c d C 3 2 a

4 1 3 2 b 4 1 D

a // b vì a và b cùng vuông góc với c (Theo quan hệ giữa tính vuông góc và tính song song)

(5)

c)Vẽ đường thẳng d cắt a,b lần lượt tại C,D.Đánh số các góc đỉnh C,đỉnh D rồi đọc tên các cặp góc bằng nhau?

Giải thích?

2) Nhắc lại các t/c về quan hệ giữa tính vuông góc và tính song song?

- Tính chất ba đường thẳng song song?

- Để cm 2 đường thẳng song song có những cách nào?

- Để cm 2 đường thẳng vuông góc có những cách nào?

Các cặp góc bằng nhau:

₁  ₃

C D (so le trong)

 ₄  ₂

C D (so le trong)

 ₁  ₁

C D (đồng vị)

 ₂  ₂

 ₃  ₃

 ₄  ₄

 ₁  ₃

C D ( đối đỉnh)

- Để chứng minh hai đường thẳng song song, có 3 cách:

+ Cách 1: Dựa vào dấu hiệu nhận biết hai đường thẳng song song.

+ Cách 2: Chứng minh hai đường thẳng cùng vuông góc với một đường thẳng thứ ba.

+ Cách 3: Chứng minh hai đường thẳng cùng song song với một đường thẳng thứ ba.

- Để chứng minh hai đường thẳng vuông góc,có 2 cách:

+ Cách 1: Chứng minh hai đường thẳng cắt nhau, trong các góc tạo thành có một góc vuông.

+ Cách 2: Chứng minh đường thẳng này vuông góc với một đường thẳng nào đó song song với đường thẳng cần chứng minh.

(6)

………

3. Hoạt động luyện tập: (5’) - HS trả lời miệng bài 41/sgk.

- GV đưa bài toán bảng phụ :

a) Dùng êke vẽ a, b cùng vuông góc c b) Tại sao a// b?

c) Vẽ d cắt a, b tại C, D. Đánh dấu các góc đỉnh A, B rồi đọc tên các cặp góc bằng nhau, giải thích?

- HS làm bài.

- GV yêu cầu hs nhắc lại ba tính chất.

4. Hoạt động vận dụng: (5’) Câu hỏi : Chọn câu trả lời đúng

1/ Xét ba đường thẳng phân biệt a,b,c Hai đường thẳng a và b song song với nhau khi :

A. a và b cùng cắt c B. a ^ c và b ^c C.a cắt c và a ^c D. a ^c và a cắt c

2/ Cho tam giác ABC.Nếu đường thẳng m song song với cạnh BC ,thì

A. m chỉ cắt đường thẳng AB B. m chỉ cắt đường thẳng AC B. m cắt cả hai đường thẳng AB và AC C. Cả A, B, C đều đúng 3/ Cho tam giác ABC. Nếu đường thẳng m song song với cạnh BC và cắt cạnh AB ,thì:

A. m cắt cạnh AC B .m // AC C. m^AC D. Cả A,B,Cđều dúng

Đáp án :

1 2 3

B B A

5. Hoạt động tìm tòi, mở rộng:

(7)

* Tìm tòi, mở rộng:

BT: Cho hình vẽ , biết :

d ^ MQ, d ^NP và ^MQP^ ^¹¹⁰⁰. Tìm số đo x.

* Dặn dò: (1’)

Bài tập : 42, 43, 44(sgk-98); 33, 34(sbt- 80) - Học thuộc 3 tính chất của bài.

- Tập diễn đạt các tính chất bằng hình vẽ và kí hiệu hình học.

(8)

Ngày soạn: 16/10/09/2020 Ngày dạy: 21/10/2020

Tiết 11 Tiết 11: LUYỆN TẬP.

I. MỤC TIÊU.

1. Kiến thức:

- Học sinh nắm vững quan hệ giữa hai đường thẳng cùng vuông góc hoặc cùng song song với một đường thẳng thứ ba.

2. Kĩ năng:

- Rèn kĩ năng phát biểu gãy gọn một mệnh đề toán học.

- Bước đầu tập suy luận.

3. Thái độ:

- Rèn tính cẩn thận, chính xác, trình bày khoa học. Có ý thức học nghiêm túc.

4. Năng lực, phẩm chất:

* Năng lực Phát triển năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự học, năng lực hợp tác.

* Phẩm chất: Tự lập, tự tin, tự chủ

II. PHƯƠNG PHÁP, HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC - Thuyết trình, trực quan, vấn đáp, hoạt động nhóm

III. CHUẨN BỊ.

1. Gv: Thước thẳng, thước đo góc, bảng phụ, phấn màu.

2. Hs: Thước thẳng, thước đo góc,bảng nhóm, bút dạ.

IV. TỔ CHỨC CÁC HOAT ĐỘNG HỌC TẬP 1. Hoạt động khởi động (9’)

*Ổn định tổ chức:

(9)

* Kiểm tra bài cũ :

* GV nêu yêu cầu kiểm tra : - Chữa bài 42 (sgk/98).

* Một hs lên bảng chữa bài : c ^ a _ a // b b ^ c

(HS nêu tính chất như sgk).

* GV nhận xét, cho điểm.

* Vào bài:

2. Hoạt động hình thành kiến thức:

1: Nắm vững tiên đề ơclít, Vận dụng giải bài tập (7’)

- Mục đích: Giúp HS hiểu và nắm vững tiên đề ơclít, Vận dụng giải bài tập.

- Phương pháp: Vấn đáp, hoạt động cá nhân - Hình thức tổ chức: Cá nhân

Hoạt Động Của GV và HS Nội Dung Ghi Bảng - GV cho HS cả lớp làm bài 45 SGK( Tr

98)

- Y/C 1 HS lên bảng vẽ hình và tóm tắt nội dung bài toán dưới dạng cho và suy ra.

- GV cho HS đứng tại chỗ trả lời các câu hỏi của bài toán

- Sau đó gọi 1 HS lên bảng trình bày

- HS đọc và nghiên cứu đề bài - 1 HS lên bảng vẽ hình và tóm tắt nội dung bài toán

- HS đứng tại chỗ trả lời - 1 HS lên bảng trình bày Bài 45.SGK.98

Cho d’,d’’ phân biệt d’ // d, d’’ // d

d’

d Suy d’ // d’’ d’’

c

b a

(10)

? Bài toán trên đã sử dụng kiến thức nào?phát biểu nội dung tiên đề Ơclit

ra Giải:

* Nếu d’ cắt d’’ tại M thì M không thể nằm trên d vì M ^ d’ và d’ // d.

* Qua M nằm ngoài d vừa có d’ // d vừa có

d’’ // d thì trái với tiên đề Ơclit

* Để không trái với tiên đề Ơclit thì d’ và d’’ không thể cắt nhau =>

d’ // d’’.

- HS trả lời

………

2: Củng cố dấu hiệu nhận biết và t/c của 2 đường thẳng song song (8’) - Mục đích: Giúp HS củng cố dấu hiệu nhận biết và t/c của 2 đường thẳng song song.

- Phương pháp: Vấn đáp,hoạt động cá nhân - Hình thức tổ chức: Cá nhân

Hoạt Động Của GV và HS Nội Dung Ghi Bảng - GV đưa H.31.SGK.98 lên bảng

phụ.Yêu cầu HS nhìn hình vẽ phát biểu bằng lời nội dung bài toán

- Y/C HS nhìn hình và trả lời a) Vì sao a//b ?

b) Muốn tính được ^DCB^ ta làm ntn?

- GV y/c HS lên bảng trình bày bài 46

- HS quan sát, nghiên cứu và phát biểu bằng lời nội dung bài toán

- HS: a//b vì cùng vuông góc với đường thẳng AB

- HS: a//b có ^^DCB và ^^ADC ở vị trí trong cùng phía

=>^DCB^ = 180⁰ - ^^ADC = 180⁰ – 120⁰ = 60⁰

- 1 HS lên bảng trình bày

(11)

- GV lưu ý : Khi đưa ra khẳng định nào đều phải nêu rõ căn cứ của nó

? Bài toán trên đã sử dụng kiến thức nào? Nêu dấu hiệu nhận biết và t/c hai đt //

Bài 46.SGK.98 Giải:

a) Có AB ^ a và AB ^ b => a // b (Hai đường thẳng cùng vuông góc với đường thẳng thứ ba thì // với nhau) A D a 120⁰ ? b B C b) Có a // b (theo câu a)

Hai góc ^^ADC và ^^DCB là hai góc trong cùng phía

=> ^^DCB = 180⁰ - ^^ADC (t/c hai đt //) => ^^DCB = 180⁰ – 120⁰ = 60⁰

- HS lời

………

3. Hoạt động luyện tập

“Củng cố các t/c về quan hệ giữa tính vuông góc và tính song song ,vận dụng tính số đo góc (9’)”

- Mục đích: Giúp HS củng cố các t/c về quan hệ giữa tính vuông góc và tính song song ,vận dụng tính số đo góc.

- Phương pháp: vấn đáp, hoạt động nhóm - Hình thức tổ chức: Cá nhân

Hoạt Động Của GV và HS Nội Dung Ghi Bảng - GV cho HS làm bài 47(Tr 98

SGK).Yêu cầu 1 HS nhìn hình 32 SGK

- HS diễn đạt bằng lời

(12)

diễn đạt bằng lời bài toán

- Sau đó GV y/c HS hoạt động nhóm bài 47(5’) , y/c bài làm của nhóm có hình vẽ,kí hiệu trên hình.Bài suy luận phải có căn cứ

- Bảng nhóm Bài 47.SGK.98

Tính ^B^ , ^D^ ?

Giải: a // b mà AB ^a tại A

=> AB ^ b tại B => ^B^ = 90⁰

Có a // b => ^C^ + ^D^ = 180⁰ (hai góc trong cùng phía)

=> ^D^ = 180⁰ - ^C^ = 180⁰ – 130⁰ = 50⁰

- Đại diện một nhóm lên trình bày bài,cả lớp góp ý,nhận xét

………

4. Hoạt động vận dụng:(7’)

- Mục đích: Giúp HS củng cố các t/c về quan hệ giữa tính vuông góc và tính song song ,dấu hiệu nhận biết hai đường thẳng song song.

- Phương pháp: vấn đáp, hoạt động cá nhân - Hình thức tổ chức: Cá nhân

Hoạt Động Của GV và HS Nội Dung Ghi Bảng - GV đưa bài toán « Làm thế nào để

kiểm tra được hai đường thẳng có song song với nhau hay không ? Hãy nêu các cách kiểm tra mà em biết ? »

- HS: Muốn kiểm tra xem hai đường thẳng a,b cho trước có song song với nhau hay không,ta vẽ một đường thẳng bất kỳ cắt a,b.Rồi đo xem một

? 130

?

a

b D

C B

A

(13)

- GV : VD : Cho hai đường thẳng a và b kiểm tra xem a và b có song song hay không ?

- GV: Phát biểu các t/c có liên quan tới tính vuông góc và tính song song của hai đường thẳng.Vẽ hình minh họa và ghi các t/c đó bằng kí hiệu

cặp góc so le trong có bằng nhau hay không? Nếu bằng nhau thì a//b

- Có thể thay cặp góc so le trong bằng cặp góc đồng vị

- Hoặc có thể kiểm tra xem một cặp góc trong cùng phía có bù nhau hay không? Nếu bù nhau thì a//b

- Có thể dùng eke vẽ đường thẳng c vuông góc với đường thẳng a rồi kiểm tra xem đường thẳng c có vuông góc với đường thẳng b không

- HS phát biểu,vẽ hình minh họa và ghi các t/c

………

5, Tìm tòi, mở rộng: (5’)

BT: Cho hình vẽ. Biết:

AB // DE; ^^B^^{30 ;}⁰ ^D^ ^⁴⁰⁰ Tính ^^BCD. ( Bằng nhiều cỏch).

* Dặn dò:

- Làm các bài tập 47, 48 (sgk/98 + 99) và các bài tập từ 35 đến 38 (sbt/80).

- Học thuộc các tính chất về quan hệ giữa vuông góc và song song.

- Ôn tập tiên đề Ơclít và các tính về hai đường thẳng song song.

- Đọc trước bài 7 : "Định lí".

E

A B

C

D