Tính đến ngày Việt Nam thống nhất, đường Trường Sơn đã tồn tại gần 6000 ngày đêm. Các lực lượng công binh, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến Trường Sơn gồm khoảng 120.000 người đã làm nên mạng đường liên hoàn, vững chắc với 5 hệ thống đường trục dọc, 21 đường trục ngang, nối Đông với Tây Trường Sơn, vươn tới các chiến trường, với tổng chiều dài gần 2 vạn km đường ô tô, 1.400 km đường ống dẫn xǎng dầu, 3.140 km "đường kín" cho xe chạy ban ngày và hàng ngàn cầu, cống, ngầm.
Trong các chiến dịch đánh phá từ năm 1965 đến năm 1972, Mỹ đã huy động khoảng 733.000 chuyến máy bay, đánh phá khoảng 152.000 trận;
ném xuống các tuyến đường Trường Sơn gần 4 triệu tấn bom đạn. Hơn 20.000 bộ đội, thanh niên xung phong, công nhân giao thông đã hy sinh; hơn ba vạn người bị thương, khoảng 14.500 xe - máy các loại, hơn 700 khẩu súng pháo bị hư hỏng; hơn 90.000 tấn hàng hóa bị đánh cháy...
TiÕt:146, 147, 148
TiÕt:146, 147, 148
- Sinh năm 1949, quê Thanh Hoá.
- Gia nhập thanh niên xung phong trong thời kì kháng chiến chống Mĩ.
- Là cây bút chuyên viết truyện ngắn với ngòi bút miêu tả tâm lí tinh tế, sắc sảo đặc biệt là tâm lí nhân vật phụ nữ.
Lê Minh Khuê Lê Minh Khuê
1. Tác giả: Lê Minh Khuê 1. Tác giả: Lê Minh Khuê I. GiỚI THIỆU CHUNG:
2. Tác phẩm
2. Tác phẩm
Tác phẩm của Lê Minh Khuê
Tác phẩm của Lê Minh Khuê
Một số tác phẩm
2. Tác phẩm:
- Thể loại:
- Thể loại: truyện ngắn.truyện ngắn.
-
Hoàncảnh sáng tác:
-
Hoàncảnh sáng tác:
Năm 1971, khi cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước đang diễn ra vô cùng gay go, ác liệt.
Năm 1971, khi cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước đang diễn ra vô cùng gay go, ác liệt.
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1. Đọc- chú thích
- Chủ đề: Khẳng định và ca ngợi vẻ đẹp giản dị trong tâm hồn, tính cách và phẩm chất anh hùng tuổi trẻ Việt Nam nói chung, của những thanh niên xung phong nói riêng trong kháng chiến chống Mĩ cứu nước
Tóm tắt văn bản
-Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” viết về ba cô gái thanh niên xung phong - Phương Định, Nho,Thao- trong đội trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn.
- Chị Thao là tổ trưởng đội trinh sát mặt đường, nhiệm vụ của họ là quan sát địch đánh bom, đánh dấu vị trí bom chưa nổ, đo lượng đất đá phải san lấp, nếu cần thì phá bom.
- Công việc vô cùng nguy hiểm, họ luôn đối mặt với thần chết. Tuy vậy họ luôn can đảm và hoàn thành nhiệm vụ.
- Trong một trận càn Nho đã bị thương, chị Thao và Phương Định đã tận tình săn sóc cho Nho.
- Nho ngủ thiếp đi, lúc này Phương Định và chị Thao nhìn nhau hát những câu hát với niềm xúc động nghẹn ngào.
- Phương Định suy tư về những kỉ niệm sau trận chiến.
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
3.1. Hoàn cảnh sống và chiến đấu của tổ nữ thanh niên xung phong ở cao điểm
1. Đọc- chú thích
- Tình huống truyện: - Tình huống truyện đầy thử thách qua các lần phá bom cuẩ các cô gái trong tổ trinh sát mặt đường.
- Ngôi kể: - Ngôi kể thứ nhất, người kể là Phương Định- nhân vật chính trong tác phẩm.
2. Bố cục: 3 phần
3. Phân tích
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
1. Đọc- chú thích
- Tình huống truyện: - Tình huống truyện đầy thử thách qua các lần phá bom cuẩ các cô gái trong tổ trinh sát mặt đường.
- Ngôi kể: - Ngôi kể thứ nhất, người kể là Phương Định- nhân vật chính trong tác phẩm.
2. Bố cục: 2 phần P1: Từ đầu đến …thường xuyên
Cuộc sống trên cao điểm của ba cô gái.
P2: Còn lại.
Một lần phá bom và tâm trạng của ba
cô gái tổ trinh sát mặt đường.
* Cuộc sống
- Sống trong hang đá-> Cuộc sống khắc nghiệt, là
nơi tập trung bom
đạn.
ÁC LIỆT ĐƯỜNG TRƯỜNG SƠN
ÁC LIỆT ĐƯỜNG TRƯỜNG SƠN
a. Không gian mặt đường:
- Cảnh vật: đường lở loét, máy bay rít, bom nổ, cây bật gốc, nóng nực…
Ác liệt, nguy hiểm.
- Công việc: ba nữ thanh niên xung phong theo dõi mặt đường, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ, phá bom, …
Nguy nan, khẩn trương, chấp nhận hi sinh.
3.1. Hoàn cảnh sống và chiến đấu của ba nữ thanh
niên xung phong ở cao điểm.
Nữ thanh niên xung phong mở đường
Nữ thanh niên xung phong mở đường
b. Không gian hang đá:
b. Không gian hang đá:
- Cảnh vật ẩm ướt, không khí mát lạnh, yên tĩnh…
- Ba cô gái thanh niên xung phong sinh hoạt, nghỉ ngơi…
Êm dịu, bình yên.
?. Trình bày sự đối lập của hai không gian trên.
?. Từ đó, em hiểu gì về hiện thực chiến tranh trên tuyến lửa Trường Sơn?
Không gian mặt đường
Không gian mặt đường Không gian hang đá Không gian hang đá
Khốc liệt
Khốc liệt Bình yên Bình yên
Căng thẳng Căng thẳng Đe dọa sự sống Đe dọa sự sống
Êm dịu Êm dịu
Bảo toàn sự sống Bảo toàn sự sống - Nơi diễn ra cuộc chiến tranh tàn phá của giặc Mĩ.
- Nơi diễn ra cuộc chiến tranh tàn phá của giặc Mĩ.
- Nơi quân và dân ta dũng cảm đương đầu với giặc Mĩ để giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
- Nơi quân và dân ta dũng cảm đương đầu với giặc Mĩ để giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Nhiệm vụ vô cùng quan trọng nhiều hiểm nguy đối mặt với cái chết, luôn căng thẳng, đòi hỏi sự dũng cảm, bình tĩnh.
c. Nhiệm vụ
c. Nhiệm vụ
3.1. Hoàn cảnh sống và chiến đấu của ba nữ thanh niên xung phong ở cao điểm.
=> Bằng việc sử dụng các câu văn ngắn, cách
miêu tả, tả thực, sử dụng hình ảnh đối lập tương
phản, tác giả đã diễn tả cuộc sống vô cùng khó
khăn gian khổ, nguy hiểm và ác liệt của ba cô
thanh niên xung phong. Đó chính là hiện thực của
cuộc kháng chiến chống Mĩ trường kì và oanh liệt
của dân tộc Việt Nam.
3.2. Hình ảnh ba cô thanh niên xung phong
Phương Định Thao Nho
Những đặc điểm chung của ba cô
gái thanh niên xung phong Phương
Định, Nho, Thao?
a. Những điểm chung của ba cô gái a. Những điểm chung của ba cô gái
- Tinh thần trách nhiệm cao trong công việc - Dũng cảm không sợ hy sinh
- Tình đồng đội gắn bó
- Nhạy cảm, nhiều mơ ước, thích làm đẹp…
- Tinh thần trách nhiệm cao trong công việc - Dũng cảm không sợ hy sinh
- Tình đồng đội gắn bó
- Nhạy cảm, nhiều mơ ước, thích làm đẹp…
Lòng yêu nước Lòng yêu nước
=> Vẻ đẹp tiêu biểu cho chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam trong thời kì chống Mĩ cứu nước.
=> Vẻ đẹp tiêu biểu cho chủ nghĩa anh hùng cách
mạng Việt Nam trong thời kì chống Mĩ cứu nước.
* Phương Định:
Thảo luận nhóm
* Hình dáng, hoàn cảnh xuất thân.
* Đời sống tâm hồn, tình cảm.
* Phẩm chất chiến sĩ.
Thảo luận nhóm
* Hình dáng, hoàn cảnh xuất thân.
* Đời sống tâm hồn, tình cảm.
* Phẩm chất chiến sĩ.
b . Những nét riêng:
Nhân vật Phương Định Nhân vật Phương Định
*Về hình dáng và hoàn cảnh xuất thân:
- Là một cô gái khá, hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kêu hãnh như đài hoa loa kèn, có cái nhìn sao mà xa xăm…; là con gái Hà Nội, có tuổi thơ bên người mẹ, một góc phố, những kỉ niệm…
- Thích ngắm mình trong gương, rất điệu; thích hát, thích ngồi bó gối mơ màng; bế Nho đặt lên đùi mình, rửa bằng nước đun sôi; pha sữa; yêu quý những người có ngôi Sao trên mũ…
*Phẩm chất chiến sĩ:
- Gan dạ, dũng cảm, có trách nhiệm,…
a. Phương Định:
Bằng cách miêu tả chân thật về Phương Định – một cô gái có tâm hồn trong sáng, giàu tình cảm, hồn nhiên, duyên dáng, can đảm, có thế giới nội tâm phong phú và gắn bó với đồng đội.
* Về hình dáng và hoàn cảnh xuất thân: Cô gái Hà Nội, có ngoại hình đẹp, luôn hồi tưởng về tuổi thơ.
* Đời sống tâm hồn, tình cảm: Hồn nhiên, trong sáng, mơ mộng, dũng cảm, yêu mến đồng đội.
* Phẩm chất chiến sĩ: Gan dạ, dũng cảm, nghiêm túc trong công việc.
=> Phương Định là con người mới tiêu biểu cho lớp trẻ thời
kỳ kháng chiến chống Mỹ - Dũng cảm bất khuất lạc quan
trong sáng.
-
Tính tình: can đảm, thích hát, thích làm duyên, sợ máu.
- Hành động: bình tĩnh trước thử thách, dứt khoát trong công việc.
- Hành động: bình tĩnh trước thử thách, dứt khoát trong công việc.
* Chị Thao * Chị Thao
Can đảm trong công việc, mềm yếu trong tình cảm.
Can đảm trong công việc, mềm yếu trong tình cảm.
Thích ăn kẹo, thích thêu thùa, đáng yêu như một que kem.
* Nho
* Nho
Hồn nhiên, đáng yêu, dũng cảm
Hồn nhiên, đáng yêu, dũng cảm
4.1. Nghệ thuật:
4.1. Nghệ thuật:
- Sử dụng ngôi kể thứ nhất, lựa chọn nhân vật người kể chuyện đồng thời là nhân vật trong truyện.
- Sử dụng ngôi kể thứ nhất, lựa chọn nhân vật người kể chuyện đồng thời là nhân vật trong truyện.
- Miêu tả tâm lí và giọng điệu bình thản pha chút hóm hỉnh nhưng vẫn rất tự nhiên.
- Miêu tả tâm lí và giọng điệu bình thản pha chút hóm hỉnh nhưng vẫn rất tự nhiên.
4.3. Ý nghĩa văn bản 4.3. Ý nghĩa văn bản
Truyện ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của 3 cô gái thanh niên xung phong trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt.
Truyện ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của 3 cô gái thanh niên xung phong trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt.
4.4.Ghi nhớ/122
4. Tổng kết 4. Tổng kết
4.2. Nội dung:
4.2. Nội dung:
HƯỚNG DẪN HỌC VÀ LÀM BÀI Ở NHÀ - Tập phân tích nhân vật Phương Định theo
các đặc điểm: hình dáng, hoàn cảnh xuất thân; đời sống tâm hồn và tình cảm; phẩm chất chiến sĩ.
- Soạn bài: Mây và sóng, THCHD: Bến quê + Tìm hiểu về tác giả.
+ Đọc, tóm tắt văn bản.
+ Tìm hiểu một số câu hỏi trong sgk.
