Bài giảng; Giáo án - Trường TH&THCS Việt Dân #navigation_collapse{display:none}#navigation{display:block}#navigation_sub_menu{display:block}#banner{height:150px}@media(min-width:1050px){#wrapper,#banner{width:1050px}.miniNav{width:1

(1)

2 4

1

3

(2)

Câu 1. Em hãy đọc lại bài thơ Tức cảnh Pác Bó mà không cần sách?

Đáp án 1.

Sáng ra bờ suối, tối vào hang /Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng

Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng /Cuộc đời cách mạng thật là sang.

(3)

Câu 2. Hãy phát biểu cảm nghĩ của bản thân về Bác Hồ sau khi học bài thơ Tức cảnh Pác Bó?

Đáp án 2. Bác Hồ là người yêu thiên nhiên, sống giản dị, lạc quan trước khó khăn.

(4)

Câu 3. Em hãy phát biểu những biện pháp nghệ thuật đã được sử dụng trong bài thơ Tức cảnh Pác Bó.

Đáp án 3. Những biện pháp nghệ thuật đã được sử dụng: phép đối, miêu tả đối lập, từ láy tượng hình,…

(5)

Câu 4. Em hãy phát biểu về nội dung chính của bài thơ Tức cảnh Pác Bó?

Đáp án 4. Bài thơ thể hiện tinh thần lạc quan của Bác Hồ trong những ngày sống và làm việc ở Pác Bó.

(6)

Tiết 89: NGẮM TRĂNG

Hồ Chí Minh

(7)

I. Đọc và tìm hiểu chung

Tiết 89: NGẮM TRĂNG

(Hồ Chí Minh) Tiết 89: NGẮM TRĂNG

(Hồ Chí Minh)

1. Đọc, chú thích

2. Tác giả, tác phẩm

V ng nguy tọ ệ Ng c trung vô t u di c vô hoa,ụ ử ệ Đôi th lử ương tiêu n i nhạ ược hà?

Nhân hướng song tiên khán minh nguy t,ệ Nguy t tòng song khích khán thi gia.ệ

Ngắm trắng

Trong tù không rượu cũng không hoa,

Trước c nh đ p đêm nay biêt làm thê nào?ả ẹ Ngườ ưới h ng ra trước song ngắm trắng sang, T ngoài khe c a, trắng ngắm nhà th .ừ ử ơ

Ngắm trắng

Trong tù không rượu cũng không hoa’

C nh đ p đêm nay khó h ng h ;ả ẹ ữ ờ Người ngắm trắng soi ngoài c a s ,ử ổ Trắng nhòm khe c a ngắm nhà th .ử ơ

(8)

2. Tác giả, tác phẩm a. Tác giả - sgk

b. Tác phẩm

(9)

Ô chữ gồm 7 chữ cái.

U I

T T U Ú C C V V I I N N H H

Đây là nơi Bác Hồ bị bắt khi đi từ Pác Bó

sang Trung Quốc để vận động quốc tế ủng hộ cách mạng Việt

Nam tháng 8 năm 1942.

(10)

Ô chữ gồm 13 chữ cái.

Đây là tên tập thơ chữ Hán nổi tiếng của Bác Hồ được sáng tác khi bị bắt ở Trung Quốc năm 1942.

N I T O U

N H Â T K I T R O N G T U

N H Ậ T K Í T R O N G T Ù

(11)

b. Tác phẩm

- Xuất xứ bài thơ:

+ Bài thơ “Ngắm trăng” (Vọng nguyệt), được trích trong tập thơ “Nhật kí trong tù”.

+ “Ngắm trăng” là bài thơ số 21 trong 133 bài thơ của tập thơ, Hồ Chí Minh viết khi bị bắt giam ở Trung Quốc (Từ tháng 8/1942).

(12)

Dựạ vào số dòng thơ hãy đoán thể

thơ của tác phẩm?

T Ứ T U Y Ệ T

V ng nguy tọ ệ Ng c trung vô t u di c vô hoa,ụ ử ệ Đôi th lử ương tiêu n i nhạ ược hà?

Nhân hướng song tiên khán minh nguy t,ệ Nguy t tòng song khích khán thi gia.ệ

(13)

b. Tác phẩm

- Xuất xứ bài thơ:

+ Bài thơ “Ngắm trăng” (Vọng nguyệt), được trích trong tập thơ “Nhật kí trong tù”.

+ “Ngắm trăng” là bài thơ số 21 trong 133 bài thơ của tập thơ, Hồ Chí Minh viết khi bị bắt giam ở Trung Quốc (Từ tháng 8/1942).

- Thể thơ: Bài thơ Ngắm trăng (Vọng nguyệt) được viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt.

(14)

Ngục trung vô tửu diệc vô hoa, Đối thử lương tiêu nại nhược hà?

Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt, Nguyệt tòng song khích khán thi gia.

Đọc qua bài thơ, suy luận nội dung

chính của bài thơ?

a) Miêu tả cảnh đẹp trăng sáng b) Thể hiện tâm trạng của Bác c) Thể hiện tình yêu thiên nhiên,

tinh thần lạc quan

(15)

II. Khám phá văn bản

1. Hoàn cảnh ngắm trăng

Đọc lại 2 câu thơ đầu, tìm những TỪ NGỮ

chỉ hoàn cảnh, điều kiện sống của Bác?

Ngắm trắng

Trong tù không rượu cũng không hoa, C nh đ p đêm nay khó h ng h ;ả ẹ ữ ờ

Người ngắm trắng soi ngoài c a s ,ử ổ Trắng nhòm khe c a ngắm nhà th .ử ơ

- Mất tự do, bị giam cầm: trong tù

- Thiếu thốn vật chất: không rượu, cũng không hoa

- Điệp từ: KHÔNG -> thiếu thốn nhiều

(16)

Sống khó khăn nhưng Bác vẫn CÓ một thứ luôn đi bên cạnh. Đó

là thứ gì?

Ngắm trắng

- Mất tự do, bị giam cầm: trong tù

- Thiếu thốn vật chất: không rượu, cũng không hoa

- Điệp từ: KHÔNG -> thiếu thốn nhiều

- CÓ (1): CẢNH ĐẸP (trăng), luôn có thiên nhiên bên cạnh = luôn thấy TN bên cạnh

- Câu hỏi tu từ: Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ?

+ không thể không thưởng thức cảnh đẹp + nhấn mạnh tình yêu thiên nhiên mãnh liệt -> Trong hòa cảnh sống KHÔNG có gì về vật chất nhưng nó đã tạo cho Bác CÓ MỘT tâm hồn hồn luôn hướng đến thiên nhiên, cái đẹp không có gì ngăn cản được.

(17)

0 + 0 = 1

>>> Nghệ thuật miêu tả ĐỐI LẬP: giữa hoàn cảnh bị giam cầm với tình yêu thiên nhiên vượt trên hoàn cảnh của người tù cách mạng Hồ Chí Minh

Tóm lại: Hai câu thơ đã khắc hoạ được tinh thần lạc quan của Bác

trong mọi hoàn cảnh

(18)

Sống khó khăn nhưng Bác vẫn CÓ một thứ luôn đi bên cạnh. Đó

là thứ gì?

Ngắm trắng

2. Tình yêu thiên nhiên của Bác

(19)

- Hình ảnh thơ sóng đôi, nhân cách hoá:

Người Trăng

Người Ngắm Trăng soi

Trăng Ngắm Nhà thơ

Người Hướng Song tiền Trăng Theo Khe cửa

Trăng Theo Khe cửa Ngắm Nhà thơ Người Hướng Song tiền Ngắm Trăng soi

>>> Bác và trăng như đôi bạn thân thiết, hiểu nhau

(20)

- Khi Bác và trăng ngắm nhau thì không gian nhà tù biến mất

>>> cái nhìn lãng mạn vượt thoát khỏi hiện thực Người/nhà thơ nhìn về phía

trước cửa sổ để ngắm trăng soi

Trăng nhìn vào phía

khe cửa sổ để ngắm nhà thơ Người/nhà thơ nhìn qua song

sắt nhà tù để ngắm trăng soi

Trăng nhìn qua song

sắt nhà tù để ngắm nhà thơ

(21)

1. Hoàn cảnh ngắm trăng ^{Ngắm trắng}

2. Tình yêu thiên nhiên của Bác

- Tư thế ung dung, thoát tục của Bác khi đối diện thiên nhiên

- Tình yêu thiên nhiên giúp Bác vượt qua sự khắc nghiệt của hoàn cảnh

(22)

3. Tổng kết

- Đối lập, điệp ngữ, sóng đôi, nhân hoá

3.1. Nội dung:

3.2. Nghệ thuật:

Tình yêu thiên nhiên mãnh liệt, tinh thần lạc quan trong hoàn cảnh khắc nghiệt của Bác

- Sự kết hợp hài hòa giữa cổ điển và hiện đại; thi sĩ và chiến sĩ

(23)

HƯỚNG D N V NHẪ Ề À

1. Học thuộc lòng bài thơ, ý nghĩa văn bản

2. Viết đoạn văn 7-10 dòng cảm nhận về nội dung chính bài thơ?

3. Soạn bài “Đi đường” (Trang 40/Sgk)