ước 3 : Tổ chức dạy và học bài mới:60 phút
II. HS hiểu văn bản
- Kĩ năng đọc, phân tích, hợp tác nhóm
II. Tìm hiểu văn bản.
45-55’
1. Bước 1. GV HD HS tìm hiểu khái quát.
1. HS tìm hiểu khái quát văn bản.
1. Tìm hiểu khái quát văn bản.
8’
* Gv hướng dẫn hs tìm hiểu khái quát văn bản + Tổ chức hs thảo luận ( 3phút )
+ Gv nhận xét, chốt.Chiếu trên máy.
->Trong cả hai phần nhằm làm nổi bật hình tượng chó sói và cừu non, tác giả đã lập luận bằng cách dẫn ra những dòng viết về hai con vật ấy của nhà khoa học Buy- phông để so sánh với La Phông - ten.
- Hs thảo luận theo bàn ( 3 phút ), đại diện trình bày, nhận xét
- Thể loại: Nghị luận văn chương - PTBĐ chính: Nghị luận
- Vấn đề nghị luận - Bố cục: 2 phần
+ Phần 1; “Từ đầu …tốt bụng như thế”: Hình tượng cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông- ten
+ Phần 2: Hình tượng chó sói trong thơ ngụ ngôn của La Phông -ten
- Thể loại: Nghị luận văn chương - PTBĐ chính: Nghị luận
- Vấn đề nghị luận : Bàn về hỡnh tượng chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông Ten
- Bố cục: 2 phần + Phần 1; “Từ đầu
…tốt bụng như thế”: Hình tượng cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten
+ Phần 2: Hình tượng chó sói trong thơ ngụ ngôn của La Phông -ten
GV cho HS làm ra phiếu học tập và trình bày.
H.Tác giả đã sử dụng phép lập luận chủ yếu nào?
H. Em có nhận xét gì về cách lập luận của tác giả trong văn bản này? Tác dụng?
* GV chốt rồi chuyển.
+ Hs trả lời cá nhân, HS khác bổ sung. Nêu nhận xét về cách lập luận
- Tác giả dùng phép lập luận chứng minh, đưa ra những dẫn chứng cụ thể về hai con vật: chó sói và cừu qua ngòi bút của La Phông- ten và Buy- phông.
Cách lập luận ở cả hai đoạn đều giống nhau. Tác giả đều triển khai mạch lập luận theo trật tự 3 bước:
dưới ngòi bút của La Phông-Ten, dưới ngòi bút của Buy-Phông, dưới ngòi bút của La Phông – ten.
Bài nghị luận trở nên sinh động, không đơn điệu.
Nhưng khi bàn về con cừu, tác giả thay bước thứ nhất bằng trích đoạn thơ ngụ ngôn của La Phông –ten.) 2. Bước 2. HD HS tìm
hiểu chi tiết văn bản.
2. HS tìm hiểu chi tiết văn bản. 2. Tìm hiểu chi tiết văn bản
a. Hình tượng cừu non.
45-50’
* Gv nêu câu hỏi.
H. Dưới con mắt của nhà khoa học Buy-phông , cừu là con vật như thế nào?
+ Hs trả lời cá nhân - Hs khác bổ sung.
+ Dưới cách nhìn của Buy- phông cừu là con vật đần độn, sợ hãi, thụ động không biết trốn tránh nguy hiểm
+ Dưới cách nhìn của Buy- phông:
cừu là con vật đần độn, sợ hãi, thụ động không biết trốn tránh nguy hiểm
H. Buy- phông đã lập luận như thế nào cho cách nhìn đó của mình?
H. Nhận xét của nhà khoa học có đáng tin cậy không? vì sao?
* GV yêu cầu trao đổi trong nhóm bàn.
+ Trao đổi nhóm bàn, đại diện trình bày, nhận xét, bổ sung.
- " Chúng ở đâu là cứ đứng nguyên tại đấy, ngay dưới trời mưa, ngay trong tuyết rơi.... hoặc bị chó xua đi"
- Buy- phông đã dựa trên hoạt động bản năng của cừu do quan sát trực tiếp để nhận xét.
Nhận xét, đánh giá hoàn toàn có cơ sở theo quan điểm của nhà khoa học
H. Trong cái nhìn của nhà thơ cừu có phải là con vật đần độn và sợ hãi không?
Vì sao? Ngoài đặc điểm như Buy –Phông tả, cừu của La Phông -Ten có đặc điểm gì khác?
* GV yêu cầu HS làm BT2/30/VBT.
+ Phát hiện chi tiết, trả lời cá nhân.
Dưới cách nhìn của nhà thơ:
- Ngoài những đặc tính trên cừu còn là con vật dịu dàng, tội nghiệp, đáng thương, tốt bụng, giàu tình cảm. cừu có sợ sệt nhưng không đần độn . Sắp bị chó sói ăn thịt mà vẫn dịu dàng, rành mạch đáp lời.
Không phải cừu ý thức được tình huống bất tiện của của mình mà thể hiện tình mẫu tử cao đẹp
+ Dưới cách nhìn của La Phụng Ten:
Hình ảnh con cừu cụ thể, đã được nhân hoá như một chú bé (chiên con ) ngoan đạo, ngây thơ đáng yêu ,nhỏ bé, yếu ớt và hết sức tội nghiệp tốt bụng, giàu tình cảm.
H. Qua đoạn thơ của La Phông ten , tác giả đã sử dụng BPNT gì? Qua đó, nêu cảm nhận của em về con cừu?
* GV bổ sung: Với đầu óc phóng khoáng và đặc trưng của thể loại thơ ngụ ngôn La Phông Ten con cừu đã được nhân cách hoá có suy nghĩ, có nói năng và hành động như
+ HS quan sát, chỉ rõ BPNT, nêu cảm nhân, trả lời cá nhân.
- Hiền lành, ngây thơ đáng thương, nhỏ bé, yếu ớt, tội nghiệp nhưng tốt bụng
-Sự chịu đựng, bất chấp nguy hiểm, sẵn sàng hi sinh vì con
Sự chịu đựng, bất chấp nguy hiểm, sẵn sàng hi sinh vì con
người. Nhắc đến tình mẫu tử thân thương cảm động, rút ra bài học ngụ ngôn cho mọi người.)
H. Qua cách nhìn nhận trên , nhà thơ đã thể hiện cách cảm nhận như thế nào đối với loài vật này?
+ Tự do bộc lộ
Lòng thương cảm của của nhà thơ đối với cừu
H. Theo em tại sao cùng phản ánh về một con vật họ lại có cái nhìn khac nhau như trên?
* GV chốt: Đó là sự khác nhau của hai nhãn quan, hai loại hình nhận thức.
Cách nhận thức của Buy -phông là cách nhận thức duy lí, thực chứng của khoa học, còn nhận thức của La Phông -ten là cách nhận thức thẩm mĩ, nhân văn của nghệ thuật.
Không có ai sai trong hai trường hợp trên mà chỉ là sự khác nhau giữa hai con đường phản ánh
- Hs thảo luận nhóm ( 3 phút )-Ghi ra phiếu bài tập
- Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác nhận xét
+ Cách lập luận : Kết hợp giữa cái nhìn khác quan và cảm xúc chủ quan đã tạo ra hình ảnh vừa chân thực vừa xúc động về con vật này - Buy - phông nhận xét về loài cừu theo quan điểm của một nhà khoa học mang tính khách quan , khoa học, chính xác theo đặc tính bản năng của loài vật này. Nhà khoa học không nhắc đến tình mẫu tử thiêng liêng của loài cừu, cũng không nhắc đến nỗi bất hạnh của chó sói vì đấy không phải là nét cơ bản của chúng ở mọi nơi, mọi lúc
+ Cách lập luận :
* GV gọi đọc đoạn 2 và nêu ND.
H. Xây dựng hình tượng chó sói nhà thơ chọn hoàn cảnh nào?
*đọc đoạn 2 và nêu ND.
- Hoàn cảnh chó sói đói meo gầy giơ xương đi kiếm mồi, bắt gặp cừu non đang uống nước . Hắn muốn ăn thịt cừu non nhưng không che dấu tội ác tâm địa mình bằng cách kiếm cớ, bắt tội "trâng phạt"
cừu .
2. Hình tượng Chó Sói
H. Theo nhà khoa học, và của La Phông ten, chó sói là con vật như thế nào?
Thái độ của nhà khoa học và của nhà văn đối với con vật này?
- Tổ chức hs thảo luận theo nhóm (4 phút )
- Gv gọi hs trả lời, nhận xét
- Gv nhận xét, bổ sung, chốt
* HS trao đổi, thảo luận,
- Hs thảo luận nhóm bằng kĩ thuật KPB ( 4 phút )
- Ghi ra phiếu bài tập.
- Đại diện nhóm trình bày.
- Nhận xét, bổ sung.
+ Dưới cách nhìn của nhà khoa học:
- Sói thù ghét mọi sự kết bè kết bạn, bộ mặt lấm lét, dáng vẻ hoang dã, tiếng rú rùng rợn, hôi hám , bẩn thỉu, hư hỏng…
- Thái độ của tác giả: căm ghét, khó chịu “ lúc sống thì có hại, chết
a/ Dưới cách nhìn của nhà khoa học:
- Sói thù ghét mọi sự kết bè kết bạn, bộ mặt lấm lét, dáng vẻ hoang dã, tiếng rú rùng rợn, hôi hám , bẩn thỉu, hư hỏng…
- Thái độ của tác giả: căm ghét, khó chịu “ lúc sống thì có hại, chết rồi thì
Gv chốt như bên và bổ sung thêm:
rồi thì vô dụng”
+ Theo La phông- Ten
- Chó sói có tính cách phức tạp:
độc ác mà khổ sở, trộm cướp mà bất hạnh,vụng về vô lại, đói thường xuyên, bị ăn đòn, bị truy đuổi, tàn bạo, đói khát
- Nhà thơ vừa ghê sợ vừa thương hại loài vật này.
vô dụng”
b/ Theo La phông-Ten
- Chó sói có tính cách phức tạp: độc ác mà khổ sở, trộm cướp mà bất hạnh,vụng về vô lại, đói thường xuyên, bị ăn đòn, bị truy đuổi, tàn bạo, đói khát.
H. So sánh và chỉ ra sự khác nhau trong cách tả và nhận xét của nhà khoa học và nhà văn về hai con vật này?
- Tổ chức hs thảo luận theo bàn: ( 5 phút )
- Gv nhận xét, bổ sung, chốt
* Nhà khoa học tả và nhận xét một cách chính xác khách quan dựa trên sự quan sát, nghiên cứu ,phân tích để khái quát những đặc tính sinh tồn cơ bản của loài vật. Nhà khoa học không nhắc đến tình mẫu tử thiêng liêng của loài cừu, cũng không nhắc đến nỗi bất hạnh của chó sói vì đấy không phải là nét cơ bản của chúng ở mọi nơi, mọi lúc.
- Người nghệ sĩ với sự quan sát tinh tế nhạy cảm từ trái tim, trí tưởng tượng phong phú, không chỉ tả, nhận xét một cách thông thường mà còn hàm nghĩa hình tượng. Đó là một bài học đạo lý, sự đối mặt giữa cái thiện và cái ác, kẻ yếu và kẻ mạnh. Bởi Sói và Cừu đã được nhân hoá có suy nghĩ, nói năng như con người
H. Tác giả Hipôlit Ten đã suy nghĩ như thế nào về hai cách đánh giá trên?
- Gv gọi hs trả lời - Gv chốt
- Nhà thơ La Phông- ten đã có cách nhìn, cách nghĩ khác nhà khoa học Buy-phông về hai con vật: Chó sói và cừu
- Hs trả lời cá nhân
- Hs khác nhận xét bổ sung
- Buy phông nhìn thấy kẻ ác thú khát máu trong con sói đã gieo hoạ cho những con vật yếu hèn để mọi người ghê tởm và sợ hãi.
- La phông – ten nhìn thấy ở con vật này những biểu hiện bề ngoài của dã thú nhưng bên trong thì ngu ngốc , tầm thường để người đọc ghê tởm nhưng không sợ hãi chúng.
c. Suy nghĩ của tác giả
- “ Nếu nhà bác học chỉ thấy con sói ấy….đói meo nên hoá rồ”
H. Em hiểu thế nào về lời bình luận sau đây của tác giả “Buy- phông dựng lên
- Hs trả lời cá nhân(Câu hỏi dành cho HS khá)
- Hs khác nhận xét bổ sung
+ Sói là con vật gian giảo, hống hách, bắt nạt kẻ yếu.
một vở bi kịch về sự độc ác còn La Phông-ten dựng một vở hài kịch về sự ngu ngốc”?
(GV goị những HS khá)
- Chó sói có mặt đáng cười, nếu ta suy diễn vì nó ngu ngốc, chẳng kiếm được cái gì ăn nên mới đói meo ( hài kịch của sự ngu ngốc);
nhưng chủ yếu ở đây nó là con vật đáng ghét, gian giảo, hống hách, bắt nạt kẻ yếu( bi kịch của sự độc ác).
(Bi kịch của sự độc ác)
+Sói không kiếm được ăn-> đói meo (Hài kịch của sự ngu ngốc)
H. Theo em, Buy –phông đã tả hai con vật bằng phương pháp nào, nhằm mục đích gì? Còn La phông – ten, nhà nghệ sĩ, ông cũng tả 2 con vật ấy bằng phương pháp nào, nhằm mục đích gì khác * GV yêu cầu HS TL 2 nhóm. TG: 3p.
* Các nhóm TL trình bày, GV chốt KT như bên.
+ HS TL 2 nhóm. TG: 3p.
- Các nhóm TL trình bày, nghe GV chốt KT
.- Nhà khoa học tả chính xác, khách quan, dựa trên quan sát, nghiên cứu, phân tích đặc tính cơ bản của từng loại vật.
- Nhà nghệ sĩ tả với quan sát tinh tế nhạy cảm, trí tưởng tượng phong phú. Đó là đặc điểm bản chất nghệ thuật. Nhà thơ viết về hai con vật để giúp người đọc hiểu thêm đạo lí ở đời.
- Nhà khoa học tả chính xác, khách quan, dựa trên quan sát, nghiên cứu, phân tích đặc tính cơ bản của từng loại vật.
- Nhà nghệ sĩ tả với quan sát tinh tế nhạy cảm, trí tưởng tượng phong phú và phép nhân hoá H. Nhận xét về nghệ thuật
nghị luận của tác giả? Tác dụng?
H. Không phải mục đích của tg là tìm ra sự khác nhau của cừu và chó sói, cũng không phải là rút ra bài học đối với con người trong thái độ với kẻ ác hay với người nhỏ bé, bất hạnh.Vậy mục đích của vb nghị luận này là gì?
* GV chốt những nội dung chính của toàn bài và chuyển.
+ HS khái quát những giá trị nghệ thuật, trả lời theo nhóm cặp
* Nghệ thuật nghị luận
- Dùng phép lập luận so sánh , đối chiếu, chứng minh để làm nổi bật, sáng tỏ luận điểm
- Chú cừu và chó sói đều được nhân hoá, nói năng hành động như người với những tâm trạng khác nhau.
- Miêu tả với quan sát tinh tế, nhạy cảm... trí tưởng tượng phong phú
-> giúp người đọc hiểu, nghĩ thêm về đạo lý trên đời: đó là sự đối mặt giữa thiện và ác, kẻ yếu và kẻ mạnh.
- Nhà nghệ sĩ tả với quan sát tinh tế, nhạy cảm của trái tim, trí tưởng tượng phong phú -> Đặc điểm cơ bản của sáng tạo nghệ thuật., cái nhì phóng khoáng hơn cái nhìn của nhà khoa học, phản ánh nhân vật thông qua thái độ và cảm xúc.
- Đặc trưng của sáng tác văn chương nghệ thuật: in đậm dấu ấn cách nhìn, cách nghĩ riêng của
- Phân tích, so sánh, chứng minh -> luận điểm nổi bật, sống động thuyết phục.
- Mạch nghị luận được triển khai theo trình tự ba bước từng con vật hiện ra dưới ngòi bút của La phông -ten của Buy- phông
- Bố cục chặt chẽ.
- Đặc trưng của sáng tác văn chương nghệ thuật: in đậm dấu ấn cách nhìn, cách nghĩ riêng của nghệ sĩ.
nghệ sĩ.
III. Hướng dẫn hs